Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (Savings and Investment Union)

Στις 19 Μαρτίου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση αναφορικά με τη στρατηγική της για την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (Savings and Investment Union, εφεξής SIU).

Η εν λόγω πρωτοβουλία επιδιώκει να προσφέρει στους ευρωπαίους πολίτες ευρύτερη πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές και στις επιχειρήσεις, καθώς και βέλτιστες επιλογές χρηματοδότησης, με στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, μέσω της αύξησης του εισοδήματος των πολιτών και της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Δεδομένων τούτων, μέσω της ανάπτυξης ενοποιημένων κεφαλαιαγορών και την ύπαρξη ενοποιημένου τραπεζικού συστήματος, η SIU δύναται να διασυνδέσει αποτελεσματικά τις αποταμιεύσεις με τις επενδυτικές ανάγκες.

Η υλοποίηση της SIU αποτελεί κοινή ευθύνη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και όλων των βασικών ενδιαφερόμενων μερών, η οποία απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες και στενή συνεργασία σε τέσσερις άξονες:

1. Πολίτες και αποταμιεύσεις: Οι ιδιώτες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να επενδύουν μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεών τους σε μέσα της κεφαλαιαγοράς με υψηλότερες αποδόσεις, μεταξύ άλλων, ενόψει της συνταξιοδότησής τους.
2. Επενδύσεις και χρηματοδότηση: Για την τόνωση των επενδύσεων, και ιδίως εκείνων που αφορούν κρίσιμους τομείς, η Επιτροπή θα θεσπίσει πρωτοβουλίες με στόχο τη βελτίωση της διαθεσιμότητας κεφαλαίων και της πρόσβασης σε κεφάλαια για όλες τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
3. Ενοποίηση και επέκταση: Η μείωση των ανεπαρκειών που απορρέουν από τον κατακερματισμό των αγορών θα απαιτήσει σημαντικές προσπάθειες για την άρση τυχόν ρυθμιστικών ή εποπτικών φραγμών στις διασυνοριακές δραστηριότητες των υποδομών της αγοράς, στη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων και στη διανομή κεφαλαίων. Αυτό θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να επεκταθούν εντός της ΕΕ.
4. Αποδοτική εποπτεία στην ενιαία αγορά: Η Επιτροπή θα προτείνει μέτρα για να διασφαλίσει ότι όλοι οι συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές τυγχάνουν παρόμοιας μεταχείρισης, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασής τους στην ΕΕ. Αυτό θα απαιτήσει την ενίσχυση της χρήσης εργαλείων σύγκλισης, καθώς και την ανακατανομή των εποπτικών αρμοδιοτήτων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

Προς την κατεύθυνση υλοποίησης της εν θέματι στρατηγικής, η Επιτροπή προτείνει μία δέσμη μέτρων. Ενδεικτικά παρατίθενται ορισμένα από αυτά:

• Η Επιτροπή προτίθεται να διευκολύνει τη συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη Στρατηγική Επενδύσεων των ιδιωτών επενδυτών (Retail Investment Strategy).
• Μείζονος σημασίας προϋπόθεση για την επίτευξη του SIU αποτελεί η ενίσχυση της ενοποίησης και της ανταγωνιστικότητας του τραπεζικού τομέα της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει προτάσεις εντός του δεύτερου τριμήνου του 2025 (Q2 2025) με επίκεντρο την απλοποίηση των κανόνων δέουσας επιμέλειας και διαφάνειας καθώς και την προσαρμογή των απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας για τα πιστωτικά ιδρύματα και τις ασφαλιστικές εταιρείες.
• Η Επιτροπή επισημαίνει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στο νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με τη διαχείριση ενδεχόμενης πτώχευσης πιστωτικών ιδρυμάτων μεσαίου μεγέθους. Περαιτέρω, μείζον ζήτημα αποτελεί και η Τραπεζική Ένωση, μέσω της προσπάθειας ολοκλήρωσης του τρίτου πυλώνα για την εγγύηση των καταθέσεων (European Deposit Insurance Scheme), λαμβάνοντας υπόψη τις συζητήσεις που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής με βάση την πρόταση της Επιτροπής.
• Κατά την εφαρμογή του πλαισίου για την εισαγωγή σε ρυθμιζόμενη αγορά, η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι οι κανόνες της ΕΕ, όπως αυτοί θεσπίζονται στις κατ' εξουσιοδότηση και στις εκτελεστικές πράξεις, είναι απλοί και ότι οι επιβαρύνσεις ελαχιστοποιούνται, ώστε να αυξηθεί η ρευστότητα και η προσφορά κεφαλαίων στις εισηγμένες εταιρείες, καθιστώντας τις αγορές κεφαλαίου της ΕΕ πιο ελκυστικές.
• Η Επιτροπή θα αναλάβει δράση για την εξάλειψη των διαφοροποιήσεων στη φορολογία κάθε κράτους μέλους, καθότι δημιουργούν εμπόδια στις διασυνοριακές επενδύσεις.

Οι δράσεις που προτείνονται στην εν θέματι στρατηγική θα αναπτυχθούν περαιτέρω κατά την προσεχή περίοδο, σε συνεχή διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Το δεύτερο τρίμηνο του 2027, η Επιτροπή αναμένεται να δημοσιεύσει ενδιάμεση αξιολόγηση όσον αφορά την επίτευξη της SIU.

Το κείμενο της Ανακοίνωσης είναι διαθέσιμο στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: https://finance.ec.europa.eu/document/download/13085856-09c8-4040-918e-890a1ed7dbf2_en?filename=250319-communication-savings-investmlents-union_en.pdf