Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Απάτη στα μέσα και συστήματα πληρωμών


Η πρόληψη και αντιμετώπιση της απάτης στα μέσα και συστήματα πληρωμών επιβάλει την ανάγκη ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η αποτελεσματικότητα, το μειωμένο κόστος χρήσης και η συνεχώς αυξανόμενη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και μετρητών πρέπει να συνδυάζεται με την ασφάλεια χρήσης αυτών. Στην παρούσα ενότητα παρέχονται πληροφορίες για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται στην συγκεκριμένη θεματική, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε αμιγώς εθνικό επίπεδο.

  • Προειδοποίηση (“warning”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) προς τους καταναλωτές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για τους κινδύνους των “crypto-assets”

    Στις 17 Μαρτίου 2022, οι ‘ESAs’ εξέδωσαν 3σέλιδη προειδοποίηση προς τους καταναλωτές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την εκτεταμένη χρήση και έκθεση σε “crypto-assets”.

    Στην εν λόγω προειδοποίηση περιλαμβάνονται χρήσιμες συμβουλές προς τους καταναλωτές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για μια σειρά από ζητήματα που θα πρέπει να γνωρίζουν και να προσέχουν, καθώς και ανάλυση των βασικών κινδύνων από την εκτεταμένη χρήση και έκθεση σε τέτοια προϊόντα.

    Προειδοποίηση ESAs

  • Έκθεση του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (‘FSB’) για την αξιολόγηση των κινδύνων που ανακύπτουν για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα από τα “crypto-assets” σε διεθνές επίπεδο

    Στις 16 Φεβρουαρίου 2022, το ‘FSB’ δημοσίευσε 30σέλιδη έκθεση αναφορικά με την αξιολόγηση των κινδύνων που ανακύπτουν για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα από τα “crypto-assets” σε διεθνές επίπεδο.

    Στην έκθεση εξετάζονται οι εξελίξεις και οι σχετικοί κίνδυνοι που ανακύπτουν σε σχέση με τις ακόλουθες τρεις (3) περιπτώσεις:

    • “unbacked crypto-assets” (όπως η περίπτωση του Bitcoin),
    • “stablecoins”, και
    • πλατφόρμες αποκεντρωμένης χρηματοδότησης (DeFi) και διεκπεραίωσης συναλλαγών σε “crypto-assets”.

    Παράλληλα, γίνεται αναφορά στη στενή, πολύπλοκη και συνεχώς εξελισσόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ των τριών (3) ανωτέρω περιπτώσεων, η οποία θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ολιστικά από τις εθνικές αρμόδιες αρχές κατά την αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

    Έκθεση FSB

    Δελτίο τύπου FSB

  • Σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (‘ESRB’) για την καθιέρωση ενός πανευρωπαϊκού συστημικού πλαισίου συντονισμού για τη διαχείριση συμβάντων ασφαλείας στον κυβερνοχώρο

    Στις 27 Ιανουαρίου 2022, το ‘ESRB’ δημοσίευσε 13σέλιδη Σύσταση για την καθιέρωση ενός πανευρωπαϊκού συστημικού πλαισίου συντονισμού για τη διαχείριση συμβάντων ασφαλείας στον κυβερνοχώρο. Η Σύσταση αυτή συνοδεύεται από 46σέλιδη έκθεση, στην οποία περιγράφεται ο τρόπος λειτουργίας του εν λόγω πλαισίου.

    Σύμφωνα με το ‘ESRB’, η καθιέρωση ενός τέτοιου πλαισίου έχει ως στόχο να ενισχύσει τον συντονισμό μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών των κρατών μελών της ΕΕ. Αναμένεται να συμπληρώσει τις υφιστάμενες πρωτοβουλίες αντιμετώπισης συμβάντων ασφαλείας στον κυβερνοχώρο, επιδιώκοντας παράλληλα τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

    Τέλος, η Μικτή Επιτροπή (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) εξέδωσε την ίδια ημέρα Ανακοίνωση, με την οποία χαιρετίζει τη συγκεκριμένη Σύσταση που δημοσίευσε το ‘ESRB’.

    Σύσταση ESRB

    Έκθεση ESRB

    Ανακοίνωση ESAs

  • Κείμενο διαβούλευσης της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) αναφορικά με τις προκαταρκτικές παρατηρήσεις της σε σχέση με επιλεγμένα δεδομένα περιστατικών απάτης στις συναλλαγές πληρωμών στο πλαίσιο της PSD 2

    Στις 17 Ιανουαρίου 2022, η ‘EBA’ έθεσε σε δημόσια διαβούλευση, έως τις 19 Απριλίου 2022, κείμενο σχετικά με τις προκαταρκτικές παρατηρήσεις της σχετικά με επιλεγμένα δεδομένα περιστατικών απάτης στις συναλλαγές πληρωμών στο πλαίσιο της PSD 2, όπως αυτά υποβλήθηκαν από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα, ιδρύματα πληρωμών, ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος) το 2019 και το 2020, σύμφωνα με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της ‘EBA’.

    Στο κείμενο διαβούλευσης παρουσιάζονται τα κύρια ευρήματα που σχετίζονται με τις ακόλουθες τρεις (3) υπηρεσίες πληρωμών:

    • μεταφορές πίστωσης,
    • συναλλαγές με κάρτες πληρωμών, και
    • αναλήψεις μετρητών.

    Οι απαντήσεις στα εννέα (9) ερωτήματα που τίθενται στο κείμενο διαβούλευσης θα υποστηρίξουν την ‘ΕΒΑ’, την ΕΚΤ και τις αρμόδιες εθνικές αρχές (στην περίπτωση της Ελλάδας την ΤτΕ) στην ερμηνεία και στη βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων που σχετίζονται με περιστατικά απάτης στις συναλλαγές πληρωμών, τα οποία θα υποβάλλονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών τα επόμενα έτη.

    Κείμενο διαβούλευσης

  • Έκθεση της ΕΚΤ σχετικά με τα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών για το έτος 2019

    Στις 29 Οκτωβρίου 2021, η ΕΚΤ δημοσίευσε την έκθεσή της σχετικά με τα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών για το έτος 2019, τα βασικά σημεία της οποίας συνοψίζονται στα εξής:

    • Το 2019 καταγράφηκε το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό απάτης με κάρτες πληρωμών από το 2007.
    • Η συνολική αξία των απατηλών συναλλαγών με κάρτες πληρωμών που εκδόθηκαν σε κράτη-μέλη του ‘SEPA’ (Ευρωπαϊκή Ένωση, Ισλανδία, Νορβηγία, Λιχτενστάιν και Ελβετία) ανήλθε σε 1,87 δισ. ευρώ, ποσοστό μόλις 0,036% σε σχέση με την συνολική αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών (5,16 τρισ. ευρώ).
    • Η συνολική αξία των απατηλών συναλλαγών με κάρτες πληρωμών που εκδόθηκαν σε κράτη-μέλη της ευρωζώνης ανήλθε σε 1,03 δισ. ευρώ.
    • Το 80% των απατηλών συναλλαγών με κάρτες πληρωμών παρατηρούνται σε συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου.
    • Το 65% της συνολικής αξίας των περιστατικών απάτης αφορούσε διασυνοριακές συναλλαγές.
    • Τα περιστατικά απάτης αναμένεται σταδιακά να μειωθούν, λόγω της εφαρμογής των απαιτήσεων ‘SCA’ που προβλέπονται στην PSD 2 και στον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2018/389 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
    • Τα περιστατικά απάτης με κάρτες πληρωμών έχουν μειωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αλλά οι φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (π.χ. τράπεζες, ιδρύματα πληρωμών, ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος), οι ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και οι καταναλωτές θα πρέπει να παραμείνουν σε επαγρύπνηση.

    Έκθεση ΕΚΤ