Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών για θέματα προληπτικής εποπτείας και AML/CFT και των εθνικών Μονάδων Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (‘FIUs’)

    Στις 16 Δεκεμβρίου 2021, η ‘EBA’ δημοσίευσε τις κατευθυντήριες γραμμές της για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών για θέματα προληπτικής εποπτείας και AML/CFT και των εθνικών Μονάδων Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (‘FIUs’).

    Βασικός στόχος των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών, σύμφωνα με το άρθρο 117(6) της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ (‘CRD’), είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών και των ‘FIUs’ για την αποτελεσματική και έγκαιρη πρόληψη και καταστολή ‘AML/CFT’ εγκλημάτων.

    Παράλληλα, οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές συμπληρώνουν τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές της Μικτής Επιτροπής (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) για τη συγκρότηση εποπτικών κολλεγίων (“supervisory colleges”) για ζητήματα AML/CFT.

    Οι κατευθυντήριες γραμμές θα τεθούν σε εφαρμογή την 1η Ιουνίου 2022.

    Κατευθυντήριες γραμμές

  • Αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) στη θεματική της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (‘AML/CFT’)

    Στις 16 Δεκεμβρίου 2021, η ‘ΕΒΑ’ δημοσίευσε τις αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες καταργούν τις υφιστάμενες  (Νοέμβριος 2016) της Μικτής Επιτροπής (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά μιας, βάσει κινδύνου, εποπτικής προσέγγισης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και τα προς λήψη μέτρα όταν ασκείται εποπτεία ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου (“Risk‐Based Supervision Guidelines”).

    Με τις αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές, η ‘EBA’ επιδιώκει να συνδράμει τις εθνικές εποπτικές αρχές στον εντοπισμό και αποτελεσματικότερη διαχείριση των κινδύνων που απορρέουν από τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, περιλαμβανομένων εκείνων (των κινδύνων) που ενδέχεται να προκύψουν από τις πολιτικές “de-risking” που παρατηρούνται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας των κρατών μελών της ΕΕ, παρέχοντας παράλληλα περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις αξιολογήσεις αυτών των κινδύνων και απαιτώντας την ανάπτυξη από τις εθνικές εποπτικές αρχές μιας ισχυρής στρατηγικής και σχεδίου δράσης για την αντιμετώπισή τους.

    Οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές θα τεθούν σε εφαρμογή τρεις (3) μήνες μετά τη δημοσίευσή τους σε όλες τις επίσημες γλώσσες των κρατών-μελών της ΕΕ.

    Αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές

  • Δημοσίευση Νόμου 4871/2021 - Παράταση προθεσμίας υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων

    Στις 10 Δεκεμβρίου 2021, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Α’ 246) ο Νόμος 4871/2021 «Μεταρρυθμίσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών και άλλες επείγουσες διατάξεις», στο άρθρο 68 του οποίου προβλέπεται ότι, η υποβολή δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων, αρχικές με απόκτηση ιδιότητας υπόχρεου την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2021 και ετήσιες του έτους 2021 (χρήση 2020), παρατείνεται έως και τις 16 Φεβρουαρίου 2022.

    Περαιτέρω, στο άρθρο 69 του ως άνω Νόμου περιλαμβάνονται διατάξεις για την απαλλαγή από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων στις περίπτωση μετόχων εταιρειών που εξαιρούνται από την υποχρέωση ονομαστικοποίησης.

    ΦΕΚ Α’ 246/10.12.2021

  • Δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για την εξ’ αποστάσεως ταυτοποίηση πελατών κατά τη σύναψη επιχειρηματικής σχέσης στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

    Στις 10 Δεκεμβρίου 2021, η ‘ΕΒΑ’ έθεσε σε δημόσια διαβούλευση, έως τις 10 Μαρτίου 2022, σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών για την εξ’ αποστάσεως ταυτοποίηση πελατών (φυσικών και νομικών προσώπων) κατά τη σύναψη επιχειρηματικής σχέσης στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Ειδικότερα, στο εν λόγω σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών περιλαμβάνονται λεπτομερείς και ενιαίες απαιτήσεις για την ανάπτυξη και εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας που πρέπει να λαμβάνουν οι φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για να διασφαλίσουν ασφαλείς και αποτελεσματικές πρακτικές εξ’ αποστάσεως ταυτοποίησης πελατών κατά τη σύναψη επιχειρηματικής σχέσης στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών, μόλις οριστικοποιηθεί και υιοθετηθεί από την ‘EBA’, θα αφορά όλους τους φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (‘AMLD IV’).

    Κείμενο διαβούλευσης

  • Γνώμη της ΕΚΤ επί της πρότασης Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων των παρόχων “crypto-assets”

    Την 1η Δεκεμβρίου 2021, δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ η Γνώμη της επί της πρότασης Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέσω της οποίας ρυθμίζονται οι δραστηριότητες των παρόχων “crypto-assets”.

    Η εν λόγω Γνώμη, στην οποία περιλαμβάνονται γενικές και ειδικές παρατηρήσεις της ΕΚΤ επί της νομοθετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνοδεύεται από τεχνικό κείμενο εργασίας με τις δυο (2) προτεινόμενες από πλευράς της αλλαγές.

    Γνώμη