Προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελάφρυνση του κανονιστικού φόρτου στο πλαίσιο της βιωσιμότητας και την απελευθέρωση πρόσθετης επενδυτικής δυναμικής ("Omnibus" initiatives)

Στις 26 Φεβρουαρίου 2025 δημοσιεύθηκε το πολυαναμενόμενο πρώτο κύμα προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελάφρυνση του κανονιστικού φόρτου και την απελευθέρωση πρόσθετης επενδυτικής δυναμικής, με τη μορφή 2 δεσμών μέτρων. Το νέο πλαίσιο συγκλίνει προς τον απώτερο στόχο της Επιτροπής για μείωση του διοικητικού φόρτου κατά τουλάχιστον 25 % και τουλάχιστον κατά 35 % για τις ΜΜΕ έως το τέλος της παρούσας θητείας.

Τα 2 νέα πακέτα "Omnibus" κατανέμονται ως εξής:

• η δέσμη μέτρων“Omnibus I" η οποία περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την απλούστευση  και την μείωση του πεδίου εφαρμογής των κανόνων για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (CSRD) και την εταιρική δέουσα επιμέλεια (CSDDD), καθώς και προτάσεις για την απλούστευση του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), σε συνδυασμό με: τις προτάσεις της Επιτροπής για την απλούστευση των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων του κανονισμού για την ταξινομία που συνοδεύει τη δέσμη μέτρων Omnibus I.

• η δέσμη μέτρων "Omnibus II", η οποία περιλαμβάνει ορισμένες τροποποιήσεις για την απλούστευση και τη βελτιστοποίηση της χρήσης διαφόρων επενδυτικών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων του InvestEU, και των  παλαιότερων χρηματοδοτικών μέσων (λ.χ. EFSI).

Μια σύντομη επισκόπηση των κυριότερων νομοθετικών αλλαγών στο πλαίσιο της νέας πρότασης που επηρεάζουν άμεσα τον τραπεζικό τομέα έχει ως εξής:

Όσον αφορά την CSRD και την Tαξινομία της ΕΕ, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις:

• Αφαιρούν περίπου το 80% των εταιρειών από το πεδίο εφαρμογής της CSRD, εστιάζοντας τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας στις μεγαλύτερες εταιρείες που είναι πιθανότερο να έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στους ανθρώπους και το περιβάλλον·
• Προσαρμόζουν, μεταξύ άλλων, τον βασικό δείκτη επιδόσεων των τραπεζών βάσει της ταξινομίας, δηλαδή τον δείκτη πράσινων στοιχείων ενεργητικού (GAR). Οι τράπεζες θα μπορούν να εξαιρούν από τον παρονομαστή του GAR ανοίγματα που αφορούν επιχειρήσεις που δεν εμπίπτουν στο μελλοντικό πεδίο εφαρμογής της CSRD (δηλ. εταιρείες με λιγότερους από 1000 υπαλλήλους και κύκλο εργασιών 50 εκατ. ευρώ).
• Εισάγουν όρια σε σχέση με την υποβολή στοιχείων στο πλαίσιο της ταξινομίας υιοθετώντας ένα κριτήριο “financial materiality” (σημαντικότητα των επιπτώσεων στην χρηματοοικονομική θέση της εταιρίας) και ελαφραίνουν τα υποδείγματα υποβολής στοιχείων κατά περίπου 70%.
• Απλουστεύουν τα πλέον σύνθετα κριτήρια «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (DNSH) για την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης που σχετίζονται με τη χρήση και την παρουσία χημικών ουσιών, τα οποία εφαρμόζονται οριζόντια σε όλους τους οικονομικούς τομείς στο πλαίσιο της ταξινομίας της ΕΕ – ως πρώτο βήμα για την αναθεώρηση και την απλούστευση όλων αυτών των κριτηρίων DNSH.
• Εισάγουν τη δυνατότητα υποβολής εκθέσεων σχετικά με δραστηριότητες που ευθυγραμμίζονται εν μέρει με την ταξινομία της ΕΕ, προωθώντας τη σταδιακή περιβαλλοντική μετάβαση των δραστηριοτήτων με την πάροδο του χρόνου.
• Αναβάλλουν κατά δύο έτη (έως το 2028) τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τις εταιρείες που εμπίπτουν επί του παρόντος στο πεδίο εφαρμογής της CSRD και οι οποίες υποχρεούνται να υποβάλλουν εκθέσεις από το 2026 ή το 2027

Όσον αφορά τη δέουσα επιμέλεια ως προς την εταιρική βιωσιμότητα (CSDDD), οι προτεινόμενες τροποποιήσεις:

• Διαγράφουν οριστικά την ρήτρα επανεξέτασης όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και το κατάντη τμήμα της αλυσίδας αξίας τους
• Απλοποιούν τις απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας, π.χ. εστιάζοντας τις συστηματικές απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας στους άμεσους επιχειρηματικούς εταίρους (και όχι στους έμμεσους), καταργώντας παράλληλα την υποχρέωση καταγγελίας της επιχειρηματικής σχέσης ως μέτρο έσχατης ανάγκης και μειώνοντας τη συχνότητα των περιοδικών αξιολογήσεων και της παρακολούθησης των εταίρων τους από ετήσια σε 5 έτη, με ad hoc αξιολογήσεις όπου απαιτείται.
• Μειώνουν τον φόρτο και τις δευτερογενείς επιπτώσεις για τις ΜΜΕ και τις μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, περιορίζοντας τον όγκο των πληροφοριών που μπορούν να ζητηθούν στο πλαίσιο της χαρτογράφησης της αξιακής αλυσίδας από μεγάλες εταιρείες·
• Καταργούν τις περισσότερες ρήτρες αστικής ευθύνης, διατηρώντας παράλληλα το δικαίωμα των θυμάτων για πλήρη αποζημίωση για ζημίες που προκαλούνται από μη συμμόρφωση και προστατεύοντας τις εταιρείες από υπεραποζημίωση, στο πλαίσιο των καθεστώτων αστικής ευθύνης των κρατών μελών· και
• Αναβάλλουν την εφαρμογή των απαιτήσεων δέουσας επιμέλειας ως προς τη βιωσιμότητα για τις μεγαλύτερες εταιρείες κατά ένα έτος (έως τις 26 Ιουλίου 2028).

 Επισημαίνεται ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να δημοσιευθεί η τρίτη δέσμη μέτρων Omnibus, μεταξύ άλλων για τις μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης και την μείωση των γραφειοκρατικών απαιτήσεων.

Η δέσμη μέτρων “Omnibus I" είναι διαθέσιμη εδώ

Οι προτάσεις της Επιτροπής για την απλούστευση των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων του κανονισμού για την ταξινομία είναι διαθέσιμες εδώ

 Η δέσμη μέτρων Omnibus II είναι διαθέσιμη εδώ

Το δελτίο τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι διαθέσιμο εδώ