Ανακοίνωση της Επιτροπής σε σχέση με την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης

Στις 11 Οκτωβρίου 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε Ανακοίνωση στόχος της οποίας είναι η ανάδειξη των στοιχείων που παραμένουν ακόμη σε εκκρεμότητα αναφορικά με την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης σε ρυθμιστικό και θεσμικό επίπεδο.  Στην εν λόγω Ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

• αφενός, καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο να επισπεύσουν τη νομοθετική επεξεργασία των προτάσεών που υποβλήθηκαν το Νοέμβριο του 2016 με στόχο την περαιτέρω μείωση του κινδύνου στον τραπεζικό κλάδο αλλά και της πρότασης Κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS) και,
• αφετέρου, ανακοινώνει μια σειρά συμπληρωματικών πρωτοβουλιών που αναμένεται να δρομολογηθούν κατά το προσεχές διάστημα με στόχο την εδραίωση και σταθεροποίηση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης.

Ειδικότερα, οι θεματικές ενότητες που αναλύονται στην παρούσα Ανακοίνωση είναι οι ακόλουθες:

Α. Προτάσεις του Νοεμβρίου 2016 για τη μείωση του κινδύνου

Οι εν λόγω προτάσεις περιλαμβάνουν μια σειρά τροποποιήσεων αναφορικά με CRR, CRD IV, BRRD και τον Κανονισμό για τον SRM. Οι προτεινόμενες αυτές τροποποιήσεις αποσκοπούν, μεταξύ άλλων:

• στην ενσωμάτωση στο ενωσιακό δίκαιο της απαίτησης για το TLAC,
• την εποπτική μεταχείριση των προβλέψεων στο πλαίσιο του IFRS 9 και την αναδιάταξη των ρυθμίσεων του Πυλώνα 2,
• στην τροποποίηση του πλαισίου που διέπει το MREL και την θέσπιση εξουσιών για τις αρμόδιες αρχές να αναστέλλουν τις συμβατικές δεσμεύσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων (moratorium tools) κ.α.

Στο πλαίσιο της παρούσας Ανακοίνωσης, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις επί των σχετικών προτάσεων με στόχο την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας εντός του έτους 2018.

Β. Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS)

Αναφορικά με την πρόταση Κανονισμού για τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων (Νοέμβριος 2015), η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι έχουν ανακύψει σημαντικές διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών τόσο σε επίπεδο Συμβουλίου, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Για τη διευκόλυνση των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή προβαίνει σε συγκεκριμένες προτάσεις αναφορικά με τα στάδια και το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του EDIS.

Στο πλαίσιο αυτό, η θεσμική συγκρότηση του EDIS προτείνεται να ολοκληρωθεί σε δύο στάδια:

• αρχικώς με το στάδιο της περιορισμένης αντασφάλισης, στο οποίο το EDIS θα παρέχει μόνο ρευστότητα στα εθνικά ταμεία εγγύησης καταθέσεων. Το κόστος που θα προκύπτει από την ενεργοποίηση του εθνικού ταμείου εγγύησης καταθέσεων θα ανακτάται εκ των υστέρων από εισφορές των πιστωτικών ιδρυμάτων του σχετικού κράτους μέλους,
• στη συνέχεια, με το στάδιο της συνασφάλισης. Εν προκειμένω, για τη μετάβαση ενός εθνικού ταμείου εγγύησης καταθέσεων στο εν λόγω στάδιο, προτείνεται η πρότερη εκπλήρωση μιας σειράς προϋποθέσεων. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι σχετικές προϋποθέσεις μπορεί να είναι η επιτυχής ολοκλήρωση ενός στοχευμένου ελέγχου ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (AQR) ως προς το επίπεδο των NPLs, καθώς και η συνεπακόλουθη επίλυση των προβλημάτων που αναδεικνύονται. Στο στάδιο της συνασφάλισης, το EDIS θα καλύπτει σταδιακά και ζημίες. Ειδικότερα, κατά το πρώτο έτος της συνασφάλισης η συμμετοχή του EDIS στις ζημίες προτείνεται να είναι 30%.

 Γ. Δημοσιονομικός μηχανισμός προστασίας (backstop) για την Τραπεζική Ένωση

Εντός του Δεκεμβρίου 2017, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει μια σειρά νομοθετικών προτάσεων με στόχο την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Τμήμα των εν λόγω προτάσεων θα αποτελέσει και η θέσπιση ενός μηχανισμού προστασίας σε περιπτώσεις εξυγίανσης μη βιώσιμων πιστωτικών ιδρυμάτων. Ο εν λόγω μηχανισμός έγκειται στην πρόβλεψη ενός πιστωτικού ορίου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και θα ενεργοποιείται μετά τη διενέργεια της αναδιάρθρωσης του παθητικού (bail-in) και την συμμετοχή του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης στο κόστος της εξυγίανσης. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι επικείμενες προτάσεις της για την εμβάθυνση της ΟΝΕ θα περιλαμβάνουν, περαιτέρω, και πρόταση για τη μετατροπή του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, στο πλαίσιο του ενωσιακού δικαίου.  

Δ. Πρωτοβουλίες για τη μείωση των NPLs

Την άνοιξη του 2018 αναμένεται μια λεπτομερής δέσμη νομοθετικών προτάσεων της Επιτροπής με στόχο τη μείωση του επιπέδου των υφιστάμενων μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αποτροπή της σώρευσης τους στο μέλλον. Η εν λόγω δέσμη μέτρων, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• ένα κείμενο κατευθύνσεων αναφορικά με τη δημιουργία εθνικών εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (asset management companies) στο πλαίσιο του ισχύοντος χρηματοπιστωτικού ρυθμιστικού πλαισίου και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις,
• νομοθετικά μέτρα για την περαιτέρω ανάπτυξη δευτερογενών αγορών για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την ενίσχυση της δυνατότητας των πιστωτών να ανακτούν αξία από εξασφαλισμένα δάνεια, και
• μια έκθεση στην οποία θα εξετάζεται το ενδεχόμενο τροποποίησης του CRR, μεταξύ άλλων για την εισαγωγή ελάχιστου επιπέδου προβλέψεων αναφορικά με νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

E. Τίτλοι εξασφαλισμένοι από κρατικά ομόλογα

Σύμφωνα με την Επιτροπή, εντός του 2018 προτίθεται να υποβάλει μια νέα πρόταση, στόχος της οποίας θα είναι η θέσπιση ενός νέου είδους χρηματοπιστωτικού τίτλου υψηλής ποιότητας. Τα ‘sovereign bond-backed securities’ (SBBS) θα είναι τίτλοι εξασφαλισμένοι με ομαδοποιημένα κρατικά ομόλογα περισσοτέρων κρατών μελών, οι οποίοι μπορεί να αποτελέσουν χρήσιμο εργαλείο για τη διασπορά του κινδύνου στα χαρτοφυλάκια των πιστωτικών ιδρυμάτων, επιτυγχάνοντας παράλληλα τη μείωση της αλληλεξάρτησης μεταξύ του τραπεζικού και του δημοσιονομικού τομέα.

Communication to European Parliament, the Council, the European Central Bank, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions “on completing the Banking Union”