Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Γνώμη της ΕΚΤ επί της πρότασης Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ρύθμιση της δραστηριότητες των παρόχων “crypto-assets”

    Στις 9 Φεβρουαρίου 2022, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ η Γνώμη της ΕΚΤ επί της πρότασης Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την οποία ρυθμίζονται οι δραστηριότητες των παρόχων “crypto-assets”.

    Στην εν λόγω Γνώμη περιλαμβάνονται γενικές και ειδικές παρατηρήσεις της ΕΚΤ επί της νομοθετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

    Γνώμη ΕΚΤ

  • Έκθεση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ στη θεματική της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσω του εμπορίου έργων τέχνης

    Στις 4 Φεβρουαρίου 2022, δημοσιεύθηκε έκθεση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ στη θεματική της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσω του εμπορίου έργων τέχνης.

    Έκθεση και Δελτίο Τύπου

  • Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για την έναρξη λειτουργίας της πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων στη θεματική της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (‘AML/CFT’)

    Στις 31 Ιανουαρίου 2022, η ΈΒΑ’ ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας της πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων (“EuReCA”) στο πλαίσιο της παρακολούθησης και του συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ των ενεργειών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Η εν λόγω πρωτοβουλία της ‘ΕΒΑ’ προκύπτει από τα ειδικά καθήκοντα που της έχουν ανατεθεί σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με το άρθρο 9α του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 , όπως ισχύει και συγκεκριμένα από την παράγραφο 2 αυτού που προβλέπει τα ακόλουθα:

    «Η Αρχή δημιουργεί και ενημερώνει κεντρική βάση δεδομένων με τις πληροφορίες που συλλέγονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 στοιχείο α). Η Αρχή διασφαλίζει ότι οι εν λόγω πληροφορίες αναλύονται και καθίστανται διαθέσιμες στις αρμόδιες αρχές με βάση την ανάγκη γνώσης τους και με εμπιστευτικό τρόπο. Η Αρχή δύναται επίσης, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, να διαβιβάζει στις εθνικές δικαστικές αρχές και τις αρμόδιες αρχές του οικείου κράτους μέλους, σύμφωνα με τους εθνικούς διαδικαστικούς κανόνες, τα αποδεικτικά στοιχεία που έχει στην κατοχή της και τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ποινική δίωξη. Η Αρχή δύναται επίσης, κατά περίπτωση, να διαβιβάζει αποδεικτικά στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, εφόσον τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία αφορούν αδικήματα για τα οποία η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ασκεί ή θα μπορούσε να ασκήσει αρμοδιότητα σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου».

    Η εν λόγω βάση δεδομένων θα καταστεί πλήρως λειτουργική, όταν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων της ‘EBA’ που προβλέπει τον τρόπο λειτουργίας της.

    Ανακοίνωση

  • Γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) στη θεματική της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (‘AML/CFT’)

    Στις 5 Ιανουαρίου 2022, η ‘ΕΒΑ’ δημοσίευσε 40σέλιδη Γνώμη αναφορικά με τους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας  που ελλοχεύουν για το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα στο σύνολό του από τις πολιτικές “de-risking” που λαμβάνουν ενίοτε τα πιστωτικά και λοιπά χρηματοδοτικά ιδρύματα.

    Ειδικότερα, η παροχή πρόσβασης σε τουλάχιστον βασικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες συνιστά προϋπόθεση για τη συμμετοχή των οικονομικών μονάδων (καταναλωτών και επιχειρήσεων) στη σύγχρονη οικονομική και κοινωνική ζωή και οι εκάστοτε πολιτικές “de-risking”, όταν δεν δικαιολογούνται, ενδέχεται να επιφέρουν τον χρηματοπιστωτικό αποκλεισμό (“financial exclusion”) των νόμιμων πελατών. Τέλος, οι πολιτικές “de-risking” ενδέχεται, επίσης, να επηρεάσουν τις συνθήκες ανταγωνισμού, καθώς και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

    Γνώμη

  • Τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων (‘RTS’) της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για τη διαμόρφωση μιας πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων στη θεματική της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (‘AML/CFT’)

    Στις 20 Δεκεμβρίου 2021, η ‘ΕΒΑ’ δημοσίευσε το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για τη διαμόρφωση μιας πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων στο πλαίσιο της παρακολούθησης και του συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ των ενεργειών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Η εν λόγω πρωτοβουλία της ‘ΕΒΑ’ προκύπτει από τα ειδικά καθήκοντα που της έχουν ανατεθεί σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με το άρθρο 9α του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, όπως ισχύει και συγκεκριμένα από την παράγραφο 2 αυτού που προβλέπει τα ακόλουθα:

    «Η Αρχή δημιουργεί και ενημερώνει κεντρική βάση δεδομένων με τις πληροφορίες που συλλέγονται σύμφωνα με την παράγραφο 1 στοιχείο α). Η Αρχή διασφαλίζει ότι οι εν λόγω πληροφορίες αναλύονται και καθίστανται διαθέσιμες στις αρμόδιες αρχές με βάση την ανάγκη γνώσης τους και με εμπιστευτικό τρόπο. Η Αρχή δύναται επίσης, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, να διαβιβάζει στις εθνικές δικαστικές αρχές και τις αρμόδιες αρχές του οικείου κράτους μέλους, σύμφωνα με τους εθνικούς διαδικαστικούς κανόνες, τα αποδεικτικά στοιχεία που έχει στην κατοχή της και τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ποινική δίωξη. Η Αρχή δύναται επίσης, κατά περίπτωση, να διαβιβάζει αποδεικτικά στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, εφόσον τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία αφορούν αδικήματα για τα οποία η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ασκεί ή θα μπορούσε να ασκήσει αρμοδιότητα σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου».

    Η διαμόρφωση του τελικού σχεδίου ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων από την ‘EBA’ δεν συνεπάγεται την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας. Αντίθετα, το τελικό σχέδιο θα πρέπει να υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

    Τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων