Συστήματα πληρωμών και ηλεκτρονικής τραπεζικής / Ηλεκτρονική τραπεζική


Οι εγκατεστημένες στη χώρα μας τράπεζες, με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους, προσφέρουν σύγχρονες και ολοκληρωμένες υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής εξυπηρέτησης, μέσα απο διαφορετικά κανάλια επικοινωνίας όπως ενδεικτικά και κατά περίπτωση, το διαδίκτυο (e-banking), το κινητό τηλέφωνο (m-banking), το τηλέφωνο (phone-banking), την αυτόματη ταμειολογιστική μηχανή (ΑΤΜ), ή αυτόματες μηχανές είσπραξης οφειλών.

  • Στατιστικά στοιχεία για το έτος 2015 σχετικά με τις συναλλαγές πληρωμών δίχως τη χρήση μετρητών

    Στις 26 Σεπτεμβρίου 2016, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα («ΕΚΤ») δημοσίευσε τα στατιστικά στοιχεία για το έτος 2015 σχετικά με τις συναλλαγές πληρωμών δίχως τη χρήση μετρητών.

    Όπως προκύπτει, ο αριθμός των συναλλαγών που έχουν πραγματοποιηθεί με τη χρήση:

    • επιταγών,

    • καρτών πληρωμών (εξαιρουμένων εκείνων που λειτουργούν ως ηλεκτρονικό χρήμα),

    • υπηρεσιών μεταφοράς πιστώσεων, και

    • υπηρεσιών άμεσων χρεώσεων

    στην Ελλάδα ανήλθαν, το 2015, σε 423 εκατ. ευρώ (+101 εκατ. σε σχέση με το 2014), ήτοι 39 συναλλαγές ανά κάτοικο (+10 συναλλαγές σε σχέση με το 2014).

    Σε όρους αξίας συναλλαγών, οι μεταφορές πιστώσεων ανήλθαν σε 464,1 εκατ. ευρώ (74% επί του συνόλου για την Ελλάδα), οι επιταγές στα 126,1 εκατ. ευρώ (20%), οι άμεσες χρεώσεις στα 26,8 εκατ. ευρώ (4%) και οι κάρτες πληρωμών που έχουν εκδοθεί από φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών που λειτουργούν στην Ελλάδα στα 8,8 εκατ. ευρώ (2%).

  • Σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για την «αυστηρή εξακρίβωση του πελάτη» και τα «κοινά και ασφαλή ανοικτά πρότυπα επικοινωνίας» μεταξύ παρόχων και χρηστών υπηρεσιών πληρωμών

    Στις 12 Αυγούστου 2016, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (“European Banking Authority”, ΅EBAΆ) δημοσίευσε κείμενο διαβούλευσης για την κατάρτιση σχεδίων ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που απευθύνονται στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών (στους οποίους συγκαταλέγονται και τα πιστωτικά ιδρύματα) και τα οποία, μεταξύ άλλων, διευκρινίζουν:

    • τις απαιτήσεις της «αυστηρής εξακρίβωσης του εκάστοτε πελάτη» (“strong customer authentication”) και τις εξαιρέσεις από την εφαρμογή αυτής, και

    • τις απαιτήσεις ως προς τα «κοινά και ασφαλή ανοικτά πρότυπα επικοινωνίας» (“common and secure communication protocols”) με σκοπό την ταυτοποίηση, την εξακρίβωση της γνησιότητας, την γνωστοποίηση και την ενημέρωση, καθώς και ως προς την εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας μεταξύ των παρόχων και χρηστών υπηρεσιών πληρωμών.

    Η περίοδος διαβούλευσης ολοκληρώνεται την Τετάρτη, 12 Οκτωβρίου 2016. Αφού αξιολογήσει τα σχόλια που θα λάβει κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας περιόδου διαβούλευσης, η EBA αφενός θα οριστικοποιήσει το περιεχόμενο των σχεδίων ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων, και αφετέρου θα τα υποβάλει προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

  • Οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά ("PSD 2")

    Στις 23 Δεκεμβρίου 2015, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 «για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά, την τροποποίηση των Οδηγιών 2002/65/ΕΚ, 2009/110/ΕΚ και 2013/36/ΕΕ και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και την κατάργηση της Οδηγίας 2007/64/ΕΚ» γνωστή με το αγγλικό ακρωνύμιο ΅PSD 2Ά.

    Οι βασικές διατάξεις της εν λόγω Οδηγίας, αφορούν, μεταξύ άλλων:

    • την εισαγωγή δύο (2) νέων κατηγοριών υπηρεσιών πληρωμών (εν προκειμένω τις υπηρεσίες εκκίνησης πληρωμών και υπηρεσίες πληροφοριών λογαριασμών),

    • την εισαγωγή δύο (2) νέων κατηγοριών φορέων παροχής υπηρεσιών πληρωμών (ήτοι των παρόχων υπηρεσιών εκκίνησης πληρωμών και παρόχων υπηρεσιών πληροφοριών λογαριασμών),

    • την ενίσχυση της ασφάλειας των ηλεκτρονικών συναλλαγών, απαιτώντας αυστηρή ταυτοποίηση των πελατών για τις πληρωμές τους, και

    • την περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών υπηρεσιών πληρωμών.

    Η Οδηγία θα τεθεί σε ισχύ την Τρίτη, 12 Ιανουαρίου 2016. Έκτοτε, τα κράτη μέλη θα πρέπει, έως τις 13 Ιανουαρίου 2018, να την ενσωματώσουν στην εθνική τους έννομη τάξη. Την ίδια ημερομηνία καταργείται η υφιστάμενη Οδηγία 2007/64/ΕΚ (΅PSD 1Ά).

  • Εκτελεστική Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ηλεκτρονική ταυτοποίηση για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά

    Την Τετάρτη, 25 Φεβρουαρίου 2015, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) αριθ. 2015/296 της Επιτροπής,[1] σχετικά με «τη θέσπιση διαδικαστικών λεπτομερειών της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά».

    Η εν λόγω Απόφαση, η οποία  τέθηκε σε ισχύ από την Τρίτη, 17 Μαρτίου 2015,  θεσπίζει τις διαδικαστικές λεπτομέρειες της συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση.

    Νομική βάση για την έκδοση της είναι η παρ. 7 του άρθρου 12 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

    Σύμφωνα με τις παρ. 5 και 6 του άρθρου 12 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 910/2014, τα κράτη-μέλη συνεργάζονται ως προς τα ακόλουθα:

    (α) τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που κοινοποιούν ή πρόκειται να κοινοποιήσουν, και

    (β) την ασφάλεια των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης.

    Ακολούθως, η συνεργασία των κρατών-μελών οφείλει να περιλαμβάνει:

    (α) την ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών σχετικά με τα συστήματα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης και ιδίως σε ό,τι αφορά τις τεχνικές απαιτήσεις αναφορικά με τη διαλειτουργικότητα και τα επίπεδα διασφάλισης,

    (β) την ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών όσον αφορά την εφαρμογή των επιπέδων διασφάλισης των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης,

    (γ) την αξιολόγηση των συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω Κανονισμού, και

    (δ) την εξέταση των σχετικών εξελίξεων στον τομέα της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης.


    [1] L 53, σελ. 14-20

  • Συστάσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA) σχετικά με την ασφάλεια των πράξεων πληρωμής που διενεργούνται μέσω διαδικτύου

    Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή δημοσίευσε την Παρασκευή, 19 Δεκεμβρίου 2014, το κείμενο των τελικών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την ασφάλεια των πράξεων πληρωμής που διενεργούνται μέσω διαδικτύου.

    Οι συνολικά 53 κατευθυντήριες γραμμές, κατανεμημένες σε 14 θεματικές ενότητες, καθορίζουν τις ελάχιστες απαιτήσεις ασφάλειας που οφείλουν να εφαρμόσουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών (PSPs) που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από την 1η Αυγούστου 2015.

    Η εναρκτήρια ημερομηνία ισχύος των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΒΑ αποτελεί επέκταση κατά έξι (6) μήνες συγκρινόμενη με την αρχικά προβλεπόμενη ημερομηνία εφαρμογής των αντίστοιχου περιεχομένου συστάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με την ασφάλεια των πράξεων πληρωμής που διενεργούνται μέσω διαδικτύου (Secure Pay recommendations), ήτοι την 1η Φεβρουαρίου 2015.

    H 6μηνη παράταση είχε ως στόχο την παροχή επιπρόσθετου χρόνου:

    (α) διαβούλευσης της EBA με τους εμπλεκόμενους φορείς, και

    (β) προσαρμογής των αρμόδιων εποπτικών αρχών και των υπόχρεων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.