Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Έκθεση του Ινστιτούτου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (‘FSI’) για την εποπτεία των «κρυπτοστοιχείων» (“crypto-assets”) στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες

    Στις 7 Απριλίου 2021, το ‘FSI’, το οποίο λειτουργεί υπό την αιγίδα της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών  (‘BIS’), δημοσίευσε 27σέλιδη έκθεση για την εποπτεία των «κρυπτοστοιχείων» (“crypto-assets”) στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

    Έκθεση

  • Ηλεκτρονική διεκπεραίωση μέτρων δέουσας επιμέλειας μέσω της εφαρμογής eGov-KYC

    Στις 7 Απριλίου 2021, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β’ 1357) η υπ’ αριθμ. 9747 ΕΞ 2021 Υπουργική Απόφαση «Ηλεκτρονική διεκπεραίωση μέτρων δέουσας επιμέλειας μέσω της εφαρμογής eGov-KYC».

    Η διάρθρωση της εν λόγω Απόφασης είναι η εξής:

    • στο άρθρο 1 περιλαμβάνονται διατάξεις για την περιγραφή της ηλεκτρονικής εφαρμογής «Συστηθείτε (Know Your Customer – eGov -KYC)»,
    • στο άρθρο 2 περιλαμβάνονται διατάξεις για τις κατηγορίες δεδομένων φυσικού προσώπου,
    • στο άρθρο 3 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη χρήση της εφαρμογής eGov-KYC μέσω διαδικτυακής εφαρμογής του πιστωτικού ιδρύματος ή χρηματοπιστωτικού οργανισμού,
    • στο άρθρο 4 περιλαμβάνονται διατάξεις για την άντληση στοιχείων ταυτότητας,
    • στο άρθρο 5 περιλαμβάνονται διατάξεις για την άντληση στοιχείων επικοινωνίας,
    • στο άρθρο 6 περιλαμβάνονται διατάξεις για την άντληση στοιχείων εισοδήματος,
    • στο άρθρο 7 περιλαμβάνονται διατάξεις για την άντληση στοιχείων επαγγελματικής δραστηριότητας από το μητρώο Μητρώου Ανθρωπίνου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα (ΑΠΟΓΡΑΦΗ),
    • στο άρθρο 8 περιλαμβάνονται διατάξεις για την άντληση στοιχείων επαγγελματικής δραστηριότητας από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ,
    • στο άρθρο 9 περιλαμβάνονται διατάξεις για την άντληση στοιχείων επαγγελματικής δραστηριότητας από το μητρώο φορολογουμένων της ΑΑΔΕ,
    • στο άρθρο 10 περιλαμβάνονται διατάξεις για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και τα δικαιώματα υποκειμένων,
    • στο άρθρο 11 περιλαμβάνονται διατάξεις για τα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα των πιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών για την ασφάλεια και προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα,
    • στο άρθρο 12 περιλαμβάνονται διατάξεις για τα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα της ΓΓΠΣΔΔ για την ασφάλεια και προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα,
    • στο άρθρο 13 περιλαμβάνονται διατάξεις για την έναρξη παραγωγικής λειτουργίας της εν λόγω εφαρμογής (ήτοι Δευτέρα, 12 Απριλίου 2021), και
    • στο άρθρο 14 περιλαμβάνονται διατάξεις για την έναρξη ισχύος της επισυναπτόμενης Απόφασης (ήτοι Τετάρτη, 7 Απριλίου 2021).

    ΦΕΚ Β’ 1357/7.4.2021

  • Δημόσια διαβούλευση της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (‘FATF’) επί του σχεδίου Οδηγού της σχετικά με τα “virtual assets”

    Στις 19 Μαρτίου 2021, η ‘FATF’ έθεσε σε δημόσια διαβούλευση, έως τις 20 Απριλίου 2021, σχέδιο Οδηγού σχετικά με τα “virtual assets” και τους “virtual assets service providers”.

    Σχέδιο Οδηγού

  • Δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για την αναθεώρηση των υφιστάμενων κατευθυντήριων γραμμών της Μικτής Επιτροπής (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στη θεματική της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (‘AML/CFT’)

    Στις 17 Μαρτίου 2021, η ΈΒΑ’ ανακοίνωσε τη διεξαγωγή δημόσιας διαβούλευσης, έως τις 17 Ιουνίου 2021, για την αναθεώρηση των υφιστάμενων κατευθυντήριων γραμμών (Νοέμβριος 2016) της Μικτής Επιτροπής (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’), οι οποίες καθορίζουν τα χαρακτηριστικά μιας, βάσει κινδύνου, εποπτικής προσέγγισης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και τα προς λήψη μέτρα όταν ασκείται εποπτεία ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου.

    Με την εν λόγω δημόσια διαβούλευση, η ‘EBA’ επιδιώκει να συνδράμει τις εθνικές εποπτικές αρχές στον εντοπισμό και αποτελεσματικότερη διαχείριση των κινδύνων που απορρέουν από τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, περιλαμβανομένων εκείνων (των κινδύνων) που ενδέχεται να προκύψουν από τις πολιτικές μείωσης κινδύνου (“de-risking”) που παρατηρούνται σε συγκεκριμένους κλάδους των οικονομιών των κρατών μελών της ΕΕ, παρέχοντας παράλληλα περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις αξιολογήσεις αυτών των κινδύνων και απαιτώντας την ανάπτυξη από τις εθνικές εποπτικές αρχές μια ισχυρής στρατηγικής και σχεδίου δράσης για την αντιμετώπισή τους.

    Δημόσια διαβούλευση ΕΒΑ

  • Έκθεση της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (‘FATF’) σχετικά με τους δείκτες κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στον κλάδο του εμπορίου σε διεθνές επίπεδο

    Στις 11 Μαρτίου 2021, η ‘FATF’ δημοσίευσε 10σέλιδη έκθεση σχετικά με τους δείκτες κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στον κλάδο του εμπορίου σε διεθνές επίπεδο.

    Η έκθεση περιλαμβάνει δείκτες κινδύνου σχετικά με:

    • τη δομή της εκάστοτε εμπορικής επιχείρησης,
    • την φύση της εμπορικής δραστηριότητας,
    • τα εμπορικά έγγραφα και αγαθά, και
    • τη συναλλακτική δραστηριότητα της εκάστοτε εμπορικής επιχείρησης.

    Έκθεση FATF