Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Κείμενο διαβούλευσης της Μικτής Επιτροπής (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) για τη συνεργασία και το διαμοιρασμό πληροφοριών για την εκπλήρωση εποπτικών καθηκόντων σχετικών με ζητήματα AML/CFT

    Στις 8 Νοεμβρίου 2018, η Μικτή Επιτροπή των 3 Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’) έθεσε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών (“guidelines”) για τη συνεργασία και το διαμοιρασμό (σχετικών με ζητήματα AML/CFT) πληροφοριών μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων εντός της ΕΕ για την εκπλήρωση των στόχων που εκπορεύονται από την Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 (‘AMLD 4’).

    Ειδικότερα, το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών προβλέπει τη συγκρότηση εποπτικών κολλεγίων (“supervisory colleges”) για ζητήματα AML/CFT και καθορίζει τους κανόνες που θα πρέπει να διέπουν τη σύσταση και λειτουργία τους.

    Η περίοδος διαβούλευσης ολοκληρώνεται στις 8 Φεβρουαρίου 2019. Αφού αξιολογήσει τα σχόλια που θα λάβει κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας περιόδου διαβούλευσης, η Μικτή Επιτροπή θα οριστικοποιήσει το περιεχόμενο των κατευθυντήριων γραμμών.

    Κείμενο διαβούλευσης

  • Κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1467 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά την προσθήκη του Πακιστάν στις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες σε θέματα AML/CFT

    Με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2018/1467 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Πακιστάν προστίθεται στον πίνακα του σημείου Ι του Παραρτήματος του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2016/1675 που αφορά τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες σε θέματα AML/CFT.

    Κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1467

  • Σύσταση και συγκρότηση Ομάδας Εργασίας με αντικείμενο τη συλλογή δικαστικών δεδομένων και στοιχείων στο πλαίσιο του Νόμου 4557/2018

    Στις 2 Νοεμβρίου 2018, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β’ 4914) Υπουργική Απόφαση, δυνάμει των άρθρων 32 και 33 του Νόμου 4557/2018, για τη σύσταση και συγκρότηση Ομάδας Εργασίας, το αντικείμενο της οποίας είναι ο καθορισμός:

    • της διαδικασίας και των τεχνικών λεπτομερειών για τη συλλογή, την ταξινόμηση και την επεξεργασία στατιστικών στοιχείων, σχετικά με τις εκδικαζόμενες υποθέσεις νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, οποιουδήποτε βαθμού δικαιοδοσίας, τον αριθμό των περιπτώσεων που έχουν ερευνηθεί και των προσώπων που έχουν διωχθεί, τις σχετικές δικαστικές αποφάσεις ή βουλεύματα και τα κατασχεθέντα ή δημευθέντα περιουσιακά στοιχεία, και
    • της διαδικασίας παρακολούθησης της δικαστικής εξέλιξης των αναφορών που υποβάλλει η Αρχή του άρθρου 47 του Νόμου 4557/2018 στον αρμόδιο Εισαγγελέα.

    ΦΕΚ Β’ 4914/2.11.2018

  • Δημοσίευση Αποφάσεων του Διοικητή της ΑΑΔΕ στο πλαίσιο του Νόμου 4557/2018

    Στις 31 Οκτωβρίου 2018, δημοσιεύθηκαν (ΦΕΚ Β’ 4869) οι ακόλουθες Αποφάσεις του Διοικητή της ΑΑΔΕ:

    • ΠΟΛ 1200 «Ορισμός εγγράφων και στοιχείων για την πιστοποίηση και επαλήθευση από τα υπόχρεα πρόσωπα της ταυτότητας των πελατών και των πραγματικών δικαιούχων νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας του Νόμου 4557/2018», και
    • ΠΟΛ 1201 «Εφαρμογή άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018».

    Ειδικότερα, με την ΠΟΛ 1200 καθορίζονται τα έγγραφα και τα στοιχεία που απαιτούνται για τη διενέργεια της πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας του πελάτη και του πραγματικού δικαιούχου από τα υπόχρεα πρόσωπα, τα οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Νόμου 4557/2018, εποπτεύονται από την ΑΑΔΕ κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας (ήτοι εξωτερικοί λογιστές-φοροτεχνικοί, νομικά πρόσωπα παροχής λογιστικών-φοροτεχνικών υπηρεσιών, ιδιώτες ελεγκτές, μεσίτες ακινήτων, έμποροι και εκπλειστηριαστές αγαθών μεγάλης αξίας).

    Περαιτέρω, με την ΠΟΛ 1201 καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018 που αφορά το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων. Πιο συγκεκριμένα, η μη συμμόρφωση, εκ μέρους των εταιρικών και άλλων οντοτήτων που έχουν έδρα στην Ελλάδα, με την υποχρέωση των διατάξεων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018 επισύρει τη δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας αυτών. Ως έναρξη ισχύος της εν λόγω ΠΟΛ ορίζεται η προθεσμία της παραγράφου 13 του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018 (ήτοι 31 Ιανουαρίου 2019).

    ΦΕΚ Β’ 4869/31.10.2018

  • Συγκρότηση και ορισμός μελών της Επιτροπής Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και χρηματοδότησης της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής στο πλαίσιο του Νόμου 4557/2018

    Στις 16 Οκτωβρίου 2018, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β’ 4514) η υπ’ αριθμ. 2/69507/0004 Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για τη συγκρότηση και τον ορισμό μελών της Επιτροπής Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και χρηματοδότησης της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του Νόμου 4557/2018.

    Έργο της Επιτροπής Στρατηγικής, όπως εξειδικεύεται στο άρθρο 8 του Νόμου 4557/2018, είναι, μεταξύ άλλων:

    • ο εντοπισμός, η ανάλυση, η εκτίμηση και η αντιμετώπιση των εκάστοτε υφιστάμενων κινδύνων σε εθνικό επίπεδο,
    • ο συντονισμός της διαδικασίας εκπόνησης, τακτής αναθεώρησης, επικαιροποίησης και δημοσιοποίησης των εκτιμήσεων κινδύνου, με στόχο τον μετριασμό των κινδύνων και την αξιοποίηση των ευρημάτων στην κατανομή πόρων και στον σχεδιασμό δράσεων σε επιλεγμένους τομείς της οικονομίας,
    • η διασφάλιση της συμμόρφωσης της χώρας μας με τα διεθνή πρότυπα της FATF,
    • η εξέταση τρόπων ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της Αρχής του άρθρου 47 του Νόμου 4557/2018,
    • η υποβολή προτάσεων για τη βελτίωση της ασκούμενης εποπτείας εκ μέρους των αρμόδιων αρχών και την ανάπτυξη της μεταξύ τους συνεργασίας, και
    • η ανάπτυξη πρωτοβουλιών συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα.

    ΦΕΚ Β’ 4514/15.10.2018