Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Κατευθυντήριες γραμμές της Μικτής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 (‘FTR’)

    Στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, η Μικτή Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’) δημοσίευσε τις τελικές κατευθυντήριες γραμμές για τα μέτρα που οφείλουν να λαμβάνουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών (π.χ. τράπεζες) στις περιπτώσεις που διαπιστώσουν την έλλειψη απαιτούμενων στοιχείων για τις μεταφορές χρηματικών ποσών, στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 (“Fund Transfers Regulation”).

    Οι κατευθυντήριες γραμμές θα συνδράμουν, επίσης, τις αρμόδιες εθνικές αρχές στην αξιολόγηση της επάρκειας των σχετικών μέτρων που έχουν σε ισχύ οι φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών.

    Οι κατευθυντήριες γραμμές θα αρχίσουν να εφαρμόζονται έξι (6) μήνες μετά την ημερομηνία δημοσίευσής τους, ήτοι από 23 Μαρτίου 2018.

    Κατευθυντήριες γραμμές

  • Απόφαση (ΕΕ) 2017/1400 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

    Στις 29 Ιουλίου 2017, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Απόφαση (ΕΕ) 2017/1400 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μέσω της οποίας παρατείνεται για τρεις (3) μήνες η θητεία της εξεταστικής επιτροπής, η οποία είναι επιφορτισμένη με τη διερεύνηση καταγγελλόμενων παραβιάσεων και περιπτώσεων κακοδιοίκησης κατά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου σε σχέση με:

    • τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες,
    • τη φοροαποφυγή, και
    • τη φοροδιαφυγή.

    Απόφαση (ΕΕ) 2017/1400

  • Σχέδιο Δράσης της «Ομάδας των 20» (‘G-20’) για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

    Στις 7-8 Ιουλίου 2017 πραγματοποιήθηκε στο Αμβούργο η ετήσια συνεδρίαση της «Ομάδας των 20» (‘G-20’) σε επίπεδο Αρχηγών Κρατών ή Κυβερνήσεων.

    Στο πλαίσιο αυτό, η G-20 υιοθέτησε, μεταξύ άλλων, το Σχέδιο Δράσης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Όπως προκύπτει, στο εν λόγω σχέδιο δράσης αναφέρονται συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να ληφθούν σε διεθνές επίπεδο για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (π.χ. αποτελεσματική εφαρμογή των διεθνών προτύπων της FATF σε ζητήματα διαφάνειας που αφορούν τον πραγματικό δικαιούχο νομικών προσώπων).

    Σχέδιο Δράσης

  • Τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων της Μικτής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στο πλαίσιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849

    Στις 26 Ιουνίου 2017, η Μικτή Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’) δημοσίευσε το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων (“final draft regulatory technical standards”) δυνάμει του άρθρου 45(10) της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (‘AMLD 4’).

    Το εν λόγω σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων απευθύνεται στους εκδότες ηλεκτρονικού χρήματος και στους φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα) και ορίζει:

    • τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των περιστάσεων υπό τις οποίες ενδείκνυται ο καθορισμός ενός κεντρικού σημείου επαφής (“central contact point”), καθώς και
    • τα καθήκοντα που θα πρέπει αυτά να αναλάβουν.

    Η ως άνω υποχρέωση, σύμφωνα με το άρθρο 45(9) της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849, ισχύει, τόσο για τους εκδότες ηλεκτρονικού χρήματος όσο και για τους φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος της ΕΕ υπό τη μορφή θυγατρικής ή γραφείου αντιπροσωπείας και των οποίων η έδρα βρίσκεται σε διαφορετικό κράτος μέλος, προκειμένου να διασφαλιστεί:

    • η συμμόρφωσή τους με τους κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, και
    • η απρόσκοπτη άσκηση των εποπτικών αρμοδιοτήτων από τις αρμόδιες προς τούτο αρχές, μεταξύ άλλων, μέσω της παροχής εγγράφων και πληροφοριών κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος.

    Πλέον, απομένει η υιοθέτηση του σχεδίου ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, και, ακολούθως, η δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

    Joint Committee final draft RTS

  • Κατευθυντήριες γραμμές της Μικτής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στο πλαίσιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849

    Στις 26 Ιουνίου 017, η Μικτή Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’) δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές (“guidelines”) δυνάμει του άρθρου 17 και 18(4) της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (‘AMLD 4’).

    Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες απευθύνονται στις αρμόδιες αρχές, στα πιστωτικά ιδρύματα και στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, καθορίζουν:

    • τους παράγοντες κινδύνου ΞΧ/ΧΤ και τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε περιπτώσεις όπου θεωρείται σκόπιμη η λήψη απλουστευμένων μέτρων δέουσας επιμέλειας (“simplified due diligence measures”) ως προς τον πελάτη, και
    • τους παράγοντες κινδύνου ΞΧ/ΧΤ και τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε περιπτώσεις όπου θεωρείται σκόπιμη η λήψη ενισχυμένων μέτρων δέουσας επιμέλειας (“enhanced due diligence measures”) ως προς τον πελάτη.

    Οι κατευθυντήριες γραμμές τίθενται σε ισχύ στις 26 Ιουνίου 2018.

    Joint Committee Guidelines