Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Κείμενο διαβούλευσης της Μεικτής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 (‘FTR’)

    Στις 5 Απριλίου 2017, η Μεικτή Επιτροπή (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 25 του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 (‘FTR’) έθεσε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών αναφορικά με τα μέτρα που οφείλουν να λαμβάνουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών (π.χ. τράπεζες) στις περιπτώσεις που διαπιστώσουν την έλλειψη απαιτούμενων στοιχείων για τις μεταφορές χρηματικών ποσών.

    Οι κατευθυντήριες γραμμές θα συνδράμουν, επίσης, τις αρμόδιες εθνικές αρχές στην αξιολόγηση της επάρκειας των σχετικών μέτρων που έχουν σε ισχύ οι φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών.

    Η περίοδος διαβούλευσης ολοκληρώνεται τη Δευτέρα, 5 Ιουνίου 2017. Αφού αξιολογήσει τα σχόλια που θα λάβει κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας περιόδου διαβούλευσης, η Μεικτή Επιτροπή θα οριστικοποιήσει το περιεχόμενο των κατευθυντήριων γραμμών.

    ESAs draft Guidelines

  • Κατευθυντήριες γραμμές της Μεικτής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στο πλαίσιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (‘AMLD4’)

    Στις 7 Απριλίου 2017, η Μεικτή Επιτροπή (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 48(10) της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (‘AMLD4’) δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με:

    • τα χαρακτηριστικά της risk-based προσέγγισης που θα πρέπει να ακολουθούν οι αρμόδιες εθνικές αρχές για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και
    • τα μέτρα που λαμβάνουν κατά την άσκηση εποπτείας ανάλογα με το βαθμό κινδύνου.

    Οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα πρέπει να εφαρμόζουν τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές κατά τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την αναθεώρηση και τη βελτίωση του οικείου βάσει κινδύνου μοντέλου εποπτείας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Οι κατευθυντήριες γραμμές θα τεθούν σε ισχύ στις 7 Απριλίου 2018.

    ESAs Joint Guidelines

  • Οδηγία (ΕΕ) 2017/541 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

    Στις 31 Μαρτίου 2017, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Οδηγία (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντικατάσταση της Απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου και για την τροποποίηση της Απόφασης 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου».

    Με την εν λόγω Οδηγία θεσπίζονται ελάχιστοι κανόνες αναφορικά με:

    • τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των ποινών στον τομέα των τρομοκρατικών εγκλημάτων,
    • τα εγκλήματα που απορρέουν από δραστηριότητες τρομοκρατικών ομάδων, και
    • μέτρα προστασίας, στήριξης και αρωγής των θυμάτων της τρομοκρατίας.

    Η Οδηγία θα τεθεί σε ισχύ, είκοσι (20) ημερολογιακές ημέρες μετά την ημερομηνία δημοσίευσής της, ήτοι την Πέμπτη, 20 Απριλίου 2017. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2018, να την ενσωματώσουν στην εθνική τους έννομη τάξη.

    Οδηγία (ΕΕ) 2017/541

  • Γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων επί της πρότασης Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τροποποίηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849

    Στις 18 Μαρτίου 2017, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (‘EDPS’) επί της πρότασης Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τροποποίηση, μεταξύ άλλων, της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 «σχετικά με την πρόληψη της χρήσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας».

    Στην εν λόγω Γνώμη θίγονται ζητήματα που άπτονται της πρόσβασης σε πληροφορίες αναφορικά με τον πραγματικό δικαιούχο και τις συνέπειες για την προστασία των δεδομένων.

    Γνώμη EDPS

  • Γνώμη της Μεικτής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) στο πλαίσιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849

    Στις 20 Φεβρουαρίου 2017, η Μεικτή Επιτροπή (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘EBA’, ‘EIOPA’, ‘ESMA’) εξέδωσε Γνώμη που απευθύνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφορικά με τους κινδύνους για το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα από την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

    Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο της Γνώμης διευκρινίζεται ότι υπάρχουν προβλήματα σε σχέση με την κατανόηση των σχετικών κινδύνων στους οποίους εκτίθενται οι φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και την διαχείρισή τους. Αναδεικνύονται, επίσης:

    • οι δυσκολίες που συνδέονται με την έλλειψη έγκαιρης πρόσβασης σε πληροφορίες, οι οποίες θα μπορούσαν να συνδράμουν το έργο των φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στον εντοπισμό και την πρόληψη της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και
    • οι σημαντικές αποκλίσεις στον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρμόδιες αρχές φέρουν εις πέρας τα συναφή καθήκοντά τους.

    Γνώμη Μεικτής Επιτροπής