Ρυθμιστικά θέματα / Θέματα λειτουργίας και εποπτείας κεφαλαιαγορών

  • Δημόσια διαβούλευση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς»

    Στις 27 Φεβρουαρίου 2025 τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας με τίτλο «Ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς» (Συν.1). Αναφορικά με τη θεματική της κεφαλαιαγοράς, οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις αποσκοπούν στην επιτάχυνση της ανάπτυξής της, αίροντας υφιστάμενα εμπόδια του εθνικού κανονιστικού πλαισίου και παρέχοντας ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τους επενδυτές. Επιπροσθέτως, αντιμετωπίζεται η ανάγκη για θεσμική θωράκιση των εποπτικών φορέων της κεφαλαιαγοράς, ήτοι της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος, με την ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία τους και τη διεύρυνση των εποπτικών και ρυθμιστικών μηχανισμών και εργαλείων που διαθέτουν.

    Οι ρυθμίσεις που αφορούν την κεφαλαιαγορά στο εν θέματι σχέδιο νόμου είναι πολυάριθμες. Μεταξύ άλλων, αναφέρονται οι εξής:

    • Άρθρο 3: Αύξηση του ορίου της συνολικής ανταλλακτικής αξίας στην Ένωση σχετικά με τις δημόσιες προσφορές κινητών αξιών, για τις οποίες δεν απαιτείται δημοσίευση ενημερωτικού δελτίου, από τα 5 εκ € στα 8 εκ € και αύξηση ελάχιστου ορίου για τη δημοσίευση πληροφοριακού δελτίου στο 1εκ € από 500.000€. Με την αύξηση αυτή διευκολύνεται η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθότι η έκδοση πληροφοριακού δελτίου συνεπάγεται πολύ λιγότερα έξοδα για μία εταιρεία από ό,τι η έκδοση ενημερωτικού δελτίου.
    • Άρθρο 5 παρ. 2: Διευκόλυνση της δυνατότητας οικειοθελούς ή αναγκαστικής μεταφοράς εισηγμένων κινητών αξιών από την αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών, η οποία είναι ρυθμιζόμενη αγορά, στην Εναλλακτική Αγορά που αποτελεί πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης.
    • Άρθρο 23: Ρύθμιση του πλαισίου που διέπει τα ομολογιακά δάνεια με ομολογίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης. Με την προτεινόμενη διάταξη για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων επί εισηγμένων ομολογιών, η απαρτία ορίζεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) της ανεξόφλητης ονομαστικής αξίας του ομολογιακού δανείου, στην αρχική συνέλευση, και είκοσι τοις εκατό (20%) σε τυχόν επαναληπτική συνέλευση. Επισημαίνεται ότι με την παρ. 7 του α. 60 του Ν. 4548/2020 προβλέπεται ότι για την τροποποίηση ομολογιακού δανείου με όρους που είναι δυσμενέστεροι των αρχικών όρων για τους ομολογιούχους απαιτείται η έγκριση από ομολογιούχους που αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα (⅔) του συνόλου, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη τη λήψη αποφάσεων από τη συνέλευση των ομολογιούχων που τελικά δύναται να λειτουργήσει εις βάρος και των εκδοτριών αλλά και των ομολογιούχων.
    • Άρθρο 25: Χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης κατά 100% για δαπάνες που αφορούν στην εισαγωγή πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε ρυθμιζόμενη αγορά. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς με αύξηση της προσβασιμότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με την παροχή κινήτρου για τη μείωση του κόστους εισαγωγής μετοχών τους στη ρυθμιζόμενη αγορά.
    • Άρθρο 26: Μείωση του συντελεστή φόρου τόκων εισηγμένων εταιρικών ομολόγων που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι ημεδαπής από 15% σε 5%. Η εν θέματι μείωση θα συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του χρηματιστηριακού δανεισμού μετοχών, ιδίως σε σχέση με τον διακανονισμό ατελών συναλλαγών (fail trade settlement) και την παροχή κινήτρων στους δικαιούχους για τη διάθεση μετοχών τους προς δανεισμό.
    • Άρθρο 68: Εισάγεται στην ελληνική έννομη τάξη η δυνατότητα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για διενέργεια ερευνών και ελέγχων με ανωνυμία (mystery shopping) σε εναρμόνιση με τις προβλέψεις και άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. To mystery shopping είναι ένα εργαλείο μέτρησης της αγοράς προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι ανάγκες των καταναλωτών στο πλαίσιο παροχής επενδυτικών υπηρεσιών από τις Ε.Π.Ε.Υ. και να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες από αυτές.
    • Άρθρο 75: Στο άρθρο 20 του ν. 4484/2017, περί μέτρων εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/1011 σχετικά με τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα και χρηματοπιστωτικές συμβάσεις ή για τη μέτρηση της απόδοσης επενδυτικών κεφαλαίων, και για την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/ΕΚ και 2014/17/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) 596/2014 (L 171), προστίθεται παρ. 1α, με την οποία ορίζεται ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ορίζεται αρμόδια αρχή για τη διενέργεια της αξιολόγησης της περ. α) της παρ. 5 του άρθρου 23β του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/1011. Επισημαίνεται ότι με το εν θέματι ΣχΝ αυξάνονται οι αρμοδιότητες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ως εποπτικής αρχής.

    Η προθεσμία για την υποβολή σχολίων είναι η 14η Μαρτίου 2025. https://www.opengov.gr/minfin/?p=13270

  • Κείμενο διαβούλευσης της ESMA αναφορικά με τις τροποποιήσεις των ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων (RTS) για τη συμμόρφωση προς τη διαδικασία διακανονισμού

    Στις 13 Φεβρουαριού 2024, η ESMA δημοσίευσε κείμενο διαβούλευσης αναφορικά με την αναθεώρηση του καθεστώτος συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού (settlement discipline) και την εν γένει βελτίωση της αποτελεσματικότητας του διακανονισμού.

    Ειδικότερα, η ESMA επιθυμεί να λάβει από τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία σχετικά με το κόστος και τα οφέλη των μέτρων, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις αναμόρφωσης του πλαισίου, προκειμένου τεκμηριωμένα να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους, όταν απαιτούνται εναλλακτικές λύσεις. Επιπλέον, σε περίπτωση που αναμένεται ότι θα υπάρξουν τεχνικές δυσκολίες κατά την εφαρμογή των προτεινόμενων απαιτήσεων από το καθεστώς συμμόρφωσης προς τη διαδικασία διακανονισμού, η ESMA καλεί τους συμμετέχοντες να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές και λειτουργικές προκλήσεις και να προσδιορίσουν το σχετικό κόστος, το οποίο είναι σημαντικό για την ανάλυση κόστους-οφέλους.

    Το τελικό σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων της ESMA αναμένεται να υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τον Οκτώβριο του 2025. Η καταληκτική ημερομηνία για την αποστολή σχολίων είναι η 14η Απριλίου 2025.
    Το κείμενο της διαβούλευσης είναι διαθέσιμο εδώ: https://www.esma.europa.eu/press-news/consultations/consultation-amendments-rts-settlement-discipline

  • Πρόταση αναθεώρησης του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 σχετικά με βραχύτερο κύκλο διακανονισμού στην Ένωση

    Στις 12 Φεβρουαριού 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόταση τροποποίησης του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014 (CSDR) σχετικά με τη θέσπιση βραχύτερου κύκλο διακανονισμού στην Ένωση .

    Ειδικότερα, στο άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 909/2014, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «2. Όσον αφορά τις συναλλαγές σε κινητές αξίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, οι οποίες εκτελούνται σε τόπους διαπραγμάτευσης, η προβλεπόμενη ημερομηνία διακανονισμού είναι το αργότερο η πρώτη εργάσιμη ημέρα από την ημερομηνία της διαπραγμάτευσης. Η απαίτηση αυτή δεν εφαρμόζεται σε συναλλαγές που είναι αντικείμενο ιδιωτικής διαπραγμάτευσης, αλλά εκτελούνται σε τόπους διαπραγμάτευσης, σε συναλλαγές που εκτελούνται διμερώς, αλλά αναφέρονται σε τόπο διαπραγμάτευσης ή στην πρώτη συναλλαγή όπου οι σχετικές κινητές αξίες υπόκεινται στην αρχική καταχώριση υπό μορφή λογιστικής εγγραφής, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2.»

    Ο τροποποιημένος κανονισμός αναμένεται να ισχύσει από την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θα τεθεί σε εφαρμογή από την 11η Οκτωβρίου 2027.

    Το κείμενο της διαβούλευσης είναι διαθέσιμο εδώ: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52025PC0038

  • Κείμενο διαβούλευσης της ESMA στο πλαίσιο της έκδοσης Ρυθμιστικών Τεχνικών Προτύπων για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Κώδικα Δεοντολογίας σχετικά με την χρηματοδοτούμενη από τον εκδότη έρευνα (issuer-sponsored research)

    Στις 18 Δεκεμβρίου 2024, η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) δημοσίευσε κείμενο διαβούλευσης, επί του οποίου εμπεριέχεται σχέδιο Ρυθμιστικών Τεχνικών Προτύπων και Ευρωπαϊκού Κώδικα Δεοντολογίας, σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 3γ της MiFiD II, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2024/2811 (Listing Act Directive). Η ESMA θα λάβει υπόψη της τα σχόλια και τις απαντήσεις που θα υποβληθούν από τα ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο της παρούσας διαβούλευσης και αναμένεται να δημοσιεύσει την τελική της έκθεση και να υποβάλλει το σχέδιο Ρυθμιστικών Τεχνικών Προτύπων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025.

    Ειδικότερα, στο άρθρο 24 παρ. 3γ της MiFiD II, προβλέπεται – μεταξύ άλλων- ότι : «Η ΕΑΚΑΑ καταρτίζει σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για τη θέσπιση κώδικα δεοντολογίας της ΕΕ για χρηματοδοτούμενη από τον εκδότη έρευνα. Ο κώδικας δεοντολογίας θεσπίζει πρότυπα ανεξαρτησίας και αντικειμενικότητας και ορίζει διαδικασίες και μέτρα για να εντοπίζονται αποτελεσματικά, να προλαμβάνονται και να δημοσιοποιούνται οι συγκρούσεις συμφερόντων».

    Η θέσπιση οργανωτικών ρυθμίσεων που να διασφαλίζουν ότι η χρηματοδοτούμενη από τον εκδότη έρευνα παράγεται σύμφωνα με τον υπό κατάρτιση Κώδικα Δεοντολογίας της ΕΕ αναμένεται ότι θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στη χρημαοδοτούμενη έρευνα και στη χρήση της. Σύμφωνα με το ως άνω άρθρο, ο εν λόγω Κώδικας Δεοντολογίας της ΕΕ θα πρέπει να καταρτιστεί βάσει ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που θα θεσπίσει η ESMA.

    Το κείμενο διαβούλευσης ειναι διαθέσιμο στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.esma.europa.eu/press-news/esma-news/esma-consults-eu-code-conduct-issuer-sponsored-research.

  • Έκθεση της ESMA για τη μετάβαση στον κύκλο διακανονισμού T+1

    Στις 18 Νοεμβρίου 2024, η ESMA δημοσίευσε την τελική έκθεσή της, με την οποία αξιολογεί τη δυνατότητα συντόμευσης του κύκλου διακανονισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

    Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η αυξημένη αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα των μετασυναλλακτικών διαδικασιών που θα συντελεστεί από τη μετάβαση σε κύκλο διακανονισμού Τ+1 θα διευκολύνει την επίτευξη του στόχου της περαιτέρω προώθησης της αποτελεσματικότητας του διακανονισμού στην ΕΕ, συμβάλλοντας στην ολοκλήρωση της αγοράς και στους στόχους της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων.

    Η ESMA συνιστά η μετάβαση σε Τ+1 να γίνει ταυτόχρονα σε όλα τα σχετικά μέσα και να επιτευχθεί το τέταρτο τρίμηνο του 2027. Λαμβάνοντας υπόψη τα διάφορα στοιχεία που αξιολόγησε, ιδίως τις δυσκολίες που συνδέονται με την έναρξη λειτουργίας ενός τόσο μεγάλου έργου τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο και τις προκλήσεις που συνδέονται με την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου (αμέσως μετά το τέλος ενός τριμήνου), η ESMA συνιστά την 11η Οκτωβρίου 2027 ως τη βέλτιστη ημερομηνία για τη μετάβαση σε Τ+1 στην ΕΕ. Επίσης, προτείνει να ακολουθηθεί μια συντονισμένη προσέγγιση με άλλες δικαιοδοσίες στην Ευρώπη.

    Η αλλαγή αυτή συνεπάγεται την ανάγκη τροποποίησης του κανονισμού για τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων (CSDR) και του πλαισίου πειθαρχίας του διακανονισμού (settlement discipline framework), προκειμένου να υπάρξει ασφάλεια δικαίου και να προωθηθούν οι απαραίτητες βελτιώσεις στις διαδικασίες μετά τη διαπραγμάτευση για την επιτυχή μετάβαση σε Τ+1. Επιπλέον, όλοι οι φορείς του χρηματοπιστωτικού τομέα θα πρέπει να εργαστούν για την εναρμόνιση, την τυποποίηση και τον εκσυγχρονισμό για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του διακανονισμού, γεγονός που θα απαιτήσει κάποιες πρόσθετες επενδύσεις.

    Η έκθεση της ESMA είναι διαθέσιμη στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: ESMA74-2119945925-1969 Report on ESMA assessment of the shortening of the settlement cycle in the European Union.