Ελληνική Ένωση Τραπεζών / / Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος

Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος

Με την υπ' αριθμ. 392/1/31.5.2021 Απόφαση της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της ΤτΕ τέθηκε σε ισχύ ο νέος αναθεωρημένος Κώδικας Δεοντολογίας και καταργείται η υπ’ αριθμ. 195/1/29.7.2016 απόφαση της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων.

Ο Κώδικας Δεοντολογίας, ο οποίος εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του Ν. 4224/2013, είχε αρχικά θεσπιστεί τον Αύγουστο 2014, με την υπ' αριθμ. 116/1/25.8.2014 Απόφαση της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της ΤτΕ, με έναρξη εφαρμογής την 31η Δεκεμβρίου 2014. Ακολούθως, στο κείμενο του Κώδικα Δεοντολογίας είχε επέλθει μια σειρά τροποποιήσεων με τις υπ' αριθμ. 148/10/5.10.2015, 129/2/16.2.2015 και 195/1/29.7.2016 Αποφάσεις της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της ΤτΕ.

Περαιτέρω, στις 18 Ιουλίου 2021 δημοσιεύτηκε ο Ν. 4818/2021, στο άρθρο 39 του οποίου προβλέπεται η διεξαγωγή μέσω ψηφιακής πλατφόρμας των Σταδίων 2 και 4 της Διαδικασίας Επίλυσης Καθυστερήσεων (Δ.Ε.Κ.) του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4224/2013.

Αναθεώρηση του Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2013 (ΕΠΑΘ 392/1/31.5.2021)

Προϊσχύον θεσμικό πλαίσιο

Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος (του ν. 4224/2013)

Τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2013 (15/10/2015)

Τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2013 (31/3/2015)

Διευκρινιστική Εγκύκλιος της Τράπεζας της Ελλάδος (του ν. 4224/2013)

Τυποποιημένη Οικονομική Κατάσταση

Ορισμός του "συνεργάσιμου δανειολήπτη"

Ένας δανειολήπτης είναι συνεργάσιμος έναντι των δανειστών του όταν:
(α) παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό τους (π.χ. αριθμούς σταθερού, κινητού τηλεφώνου και τηλεομοιοτυπίας, ηλεκτρονική διεύθυνση, διεύθυνση κατοικίας και εργασίας) και προβαίνει σε ορισμό συγγενικού ή φιλικού προσώπου, ως αντικλήτου επικοινωνίας για κάθε περίπτωση που ο ίδιος δεν είναι διαθέσιμος,

(β) είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία με τον δανειστή ή με όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό αυτού και ανταποκρίνεται με ειλικρίνεια και σαφήνεια, σε κλήσεις και επιστολές του δανειστή ή όποιου ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, αυτοπροσώπως είτε διά του αντικλήτου του, με κάθε πρόσφορο τρόπο, εντός 15 εργάσιμων ημερών,

(γ) προβαίνει αυτοπροσώπως είτε διά του αντικλήτου του σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών προς το δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, αναφορικά με την τρέχουσα οικονομική του κατάσταση, εντός 15 εργασίμων ημερών από την ημέρα μεταβολής της ή εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα ζητηθούν ανάλογες πληροφορίες από το δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του,

(δ) προβαίνει αυτοπροσώπως είτε διά του αντικλήτου του, σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών, προς το δανειστή ή όποιον ενεργεί για λογαριασμό του, οι οποίες θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην μελλοντική οικονομική του κατάσταση, εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα περιέλθουν σε γνώση του (π.χ. πλήρωση προϋποθέσεων λήψης επιδόματος, εμφάνιση νέων περιουσιακών στοιχείων που θα περιέλθουν στην κυριότητά του (κληρονομιά κλπ), απώλεια κυριότητας περιουσιακών στοιχείων, ανακοινώσεις απόλυσης, καταγγελίες μισθώσεων, εξαγορά ασφαλιστικών προϊόντων, κέρδη οποιασδήποτε μορφής κλπ), και

(ε) συναινεί σε διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης με το δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2014.

"Εύλογες δαπάνες διαβίωσης"

Έννοια των «εύλογων δαπανών διαβίωσης»

Κατά την αξιολόγηση από το πιστωτικό ίδρυμα των οικονομικών στοιχείων του δανειολήπτη λαμβάνεται υπόψη σύμφωνα με τον Κώδικα, μεταξύ άλλων πηγών πληροφόρησης, και το επίπεδο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης». Ο υπολογισμός των εύλογων δαπανών διαβίωσης στηρίζεται στα στοιχεία της στατιστικής Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) που διενεργείται κάθε χρόνο από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (η σχετική μεθοδολογία και το ενημερωτικό σημείωμα είναι διαθέσιμα στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.efpolis.gr/el/nea-ekdiloseis/1790-dt-2014-04-17.html).

Οι πιο βασικές δαπάνες για τη διαβίωση του νοικοκυριού περιλαμβάνονται στην 1η ομάδα των εύλογων δαπανών διαβίωσης, όπως αυτή καθορίζεται με βάση την επίσημη μεθοδολογία προσδιορισμού τους και είναι οι εξής:

Όλες οι δαπάνες διατροφής (δημητριακά, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, ψάρια, έλαια και λίπη, φρούτα, λαχανικά, γλυκά κτλ) και των μη αλκοολούχων ποτών (καφές, τσάι, κακάο, μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων, κτλ) καθώς και έξοδα σε καντίνες και κυλικεία εργασίας, σχολείων, πανεπιστημίων, γραφείων (καφέδες, αναψυκτικά, χυμοί, σάντουιτς, τοστ, τυρόπιτες, γλυκά, κλπ.).
Όλες οι δαπάνες ένδυσης και υπόδησης (αγορά ειδών ένδυσης και υπόδησης (ανδρικά, γυναικεία, παιδικά) καθώς και οι επιδιορθώσεις αυτών).
Όλες οι δαπάνες που σχετίζονται με την κατοικία (ηλεκτρισμός, ύδρευση, θέρμανση, υλικά και υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής της κατοικίας).
Όλα τα έξοδα κίνησης, συντήρησης και επισκευής μεταφορικών μέσων (καύσιμα, λιπαντικά, ανταλλακτικά, σέρβις κτλ) καθώς και τα ασφάλιστρα αυτοκινήτου-μηχανής.
Όλες οι δαπάνες χρήσης αστικών και υπεραστικών μέσων μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ, ταξί, τρένα, τραμ, μετρό, επιβατικά πλοία κτλ.).
Δαπάνες που σχετίζονται με την επισκευή και τη συντήρηση των διαρκών αγαθών οικιακής χρήσης (έπιπλα, οικιακές συσκευές, κτλ.).
Όλα τα αγαθά για τη συνήθη οικιακή κατανάλωση (σαπούνια, απορρυπαντικά, είδη καθαρισμού, σκούπες, χαρτιά υγείας, χαρτομάντηλα, κτλ.).
Δαπάνες αγαθών και υπηρεσιών ατομικής καθαριότητας και καλλωπισμού (κομμωτήρια, κουρεία, ξυριστικές μηχανές, ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, οδοντόκρεμες, αρώματα, κολόνιες, καλλυντικά, αποσμητικά, σαπούνια μπάνιου, σαμπουάν κλπ) και λοιπά προσωπικά είδη (τσάντες, πορτοφόλια, γυαλιά ηλίου, ομπρέλες κτλ) καθώς και δαπάνες σχετικά με τα κατοικίδια ζώα (τροφές, λουριά, κτλ.).
Δαπάνες σχετικά με την ενημέρωση και τη μόρφωση (βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, είδη χαρτοπωλείου, γραφική ύλη, τετράδια, μολύβια, στυλό, κτλ.).
Όλες οι δαπάνες υπηρεσιών τηλεφωνίας και ταχυδρομικών υπηρεσιών (λογαριασμοί σταθερού τηλεφώνου, κινητού τηλεφώνου, internet, ταχυδρομείων κτλ).
Δαπάνες ειδών και υπηρεσιών υγείας (φάρμακα, παυσίπονα, επίδεσμοι, γάζες, θερμόμετρα, ιατρικές υπηρεσίες κάθε ειδικότητας, οδοντιατρικές υπηρεσίες, κτηνιατρικές υπηρεσίες κ.α.).
Όλες οι δαπάνες υπηρεσιών εκπαίδευσης (παιδικοί σταθμοί, φροντιστήρια, ξένες γλώσσες, εκπαιδευτικές εκδρομές κτλ.).
Δαπάνες υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας (γηροκομεία, ιδρύματα και σχολεία για άτομα με ειδικές ανάγκες, βρεφονηπιακών (παιδικών) σταθμών, παιδότοποι κτλ.).
Δαπάνες για λοιπές οικονομικές υπηρεσίες (αμοιβές φοροτεχνικών, διοικητικά τέλη, αμοιβές δικηγόρων, αμοιβές συμβολαιογράφων, συνδρομές σε επαγγελματικά σωματεία, ενώσεις, κτλ.).

Όλα τα ανωτέρω περιλαμβάνονται στην 1η ομάδα δαπανών που θεωρούνται οι πιο βασικές για τη διαβίωση του νοικοκυριού.

Τα ποσά των εύλογων δαπανών διαβίωσης είναι καθαρά μετά την αφαίρεση των φόρων (όπως προκύπτουν στο εκκαθαριστικό σημείωμα της εφορίας) και αφού αφαιρεθεί η δόση του δανείου για τους δανειολήπτες και το ποσό του ενοικίου για τους ενοικιαστές.

Κάθε νοικοκυριό αντιμετωπίζεται ως μια ξεχωριστή περίπτωση με διαφορετικές ανάγκες. Γι’ αυτό και ο προσδιορισμός των εύλογων δαπανών, θα γίνεται σε εξατομικευμένη βάση, με χρήση ειδικών συντελεστών στάθμισης ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού.

Το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να λαμβάνει υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη, κατά την αξιολόγηση της δυνατότητας αποπληρωμής. Συγκεκριμένα, στην Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης, ο οφειλέτης θα δηλώνει στοιχεία για τις δαπάνες διαβίωσης του νοικοκυριού, τα οποία θα συσχετίζονται με τις προσδιορισμένες εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

Οι πληροφορίες αυτές θα αξιοποιούνται, σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία, ώστε να αξιολογηθεί:

η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη,
το συνολικό ύψος και η φύση των χρεών του δανειολήπτη,
η τρέχουσα ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη,
το ιστορικό οικονομικής συμπεριφοράς του δανειολήπτη, και
η προβλεπόμενη και αναμενόμενη ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη, λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο των εύλογων δαπανών διαβίωσης.

Μετά από αυτή την αξιολόγηση κάθε ίδρυμα προτείνει προς τον οφειλέτη που καλύπτεται από τον Κώδικα και θεωρείται συνεργάσιμος, μία ή περισσότερες εναλλακτικές λύσεις ρύθμισης ή οριστικής διευθέτησης στον οφειλέτη.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ο οφειλέτης δεν μπορεί να εξυπηρετήσει την παρεχόμενη ρύθμιση διατηρεί το δικαίωμα προσφυγής του στο ν. 3869/2010, όπως τροποποιήθηκε από το ν. 4161/2013, όπου δικαστικά θα προσδιοριστεί η διευθέτηση της οφειλής.

Βλέπε επίσης την ηλεκτρονική διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή: http://www.efpolis.gr/el/nea-ekdiloseis/1790-dt-2014-04-17.html.

Διαθέσιμες ηλεκτρονικές διευθύνσεις μελών ΕΕΤ αναφορικά με τον Κώδικα Δεοντολογίας