Η 134^η συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου («ΔΣ») της ΕΤΟ πραγματοποιήθηκε με φυσική παρουσία στο Παρίσι, στις 25 Μαΐου 2022, αμέσως μετά τη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής. Μετά το πέρας της συνεδρίασης, η ΕΤΟ εξέδωσε κείμενο με τα ακόλουθα βασικά σημεία:

Αντιμετώπιση των προκλήσεων, οικοδόμηση μιας ανθεκτικής Ευρώπης

Τα τελευταία χρόνια, οι τράπεζες ανταπεξήλθαν σε δύο (2) απρόβλεπτα και ακραία  γεγονότα: αρχικά την πανδημική κρίση του κορωνοϊού (COVID-19) και στη συνέχεια στον πόλεμο στην Ουκρανία. Κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, οι τράπεζες στήριξαν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και απέδειξαν ότι αποτελούν ισχυρούς και αξιόπιστους εταίρους για τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές. Η παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσε μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση και οδήγησε σε μια νέα οικονομική και γεωπολιτική πραγματικότητα. Οι επιπτώσεις από την επίθεση της Ρωσίας συνεχίζουν να γίνονται αισθητές, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και, όπως είναι φυσικό, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο το τραπεζικό σύστημα.

Μελλοντικά η διαφαινόμενη κατάσταση  θα συνεχίσει να αποτελεί πρόκληση. Σύμφωνα με την τελευταία πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας θα είναι χαμηλότερος, ενώ ο πληθωρισμός υψηλότερος. Τώρα περισσότερο από ποτέ, η προσοχή μας θα πρέπει να επικεντρωθεί στη δημιουργία μιας ανθεκτικής οικονομίας που θα εξυπηρετεί όλες τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Προκειμένου να συμβάλλουν ενεργά στη χρηματοδότηση της οικονομίας, οι τράπεζες χρειάζονται ένα ρυθμιστικό πλαίσιο με κανόνες που να βασίζονται σε ένα σαφές, μακροπρόθεσμο όραμα, το οποίο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών και της οικονομίας εν γένει.

Στήριξη της Ουκρανίας

Περισσότεροι από 8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εντός της Ουκρανίας και περισσότεροι από 6 εκατομμύρια έχουν καταφύγει σε γειτονικές χώρες. Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα έλαβε άμεσα μέτρα για τη στήριξη της Ουκρανίας και των πολιτών της.

«Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν σταθεί ουσιαστικά στο πλευρό της Ουκρανίας και των πολιτών της από τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής. Οι τράπεζες έχουν βοηθήσει όσους προσπαθούν να διαφύγουν σε χώρες της ΕΕ να ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς και έχουν καταργήσει τις χρεώσεις για μεταφορές χρηματικών ποσών στην Ουκρανία, προκειμένου να βοηθήσουν τους πρόσφυγες και όσους προσπαθούν να στείλουν χρήματα στις οικογένειές τους. Οι τράπεζες έχουν, επίσης, συμβάλει στις προσπάθειες παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας και θα συνεχίσουν να το πράττουν. Οι τράπεζες σε κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ εφαρμόζουν τα περιοριστικά μέτρα (κυρώσεις) που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, σε στενή συνεργασία με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Θα συνεχίσουμε να διαδραματίζουμε τον ρόλο μας και θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε στήριξη στους Ουκρανούς που υφίστανται τις συνέπειες της επίθεσης της Ρωσίας για όσο διάστημα απαιτηθεί», δήλωσε η Πρόεδρος του ΔΣ της ΕΤΟ και Εκτελεστική Πρόεδρος της Banco Santander, κα Ana Botín.

Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων (κυρώσεων), είναι σημαντικό οι σχετικές οδηγίες να είναι σαφείς, συνεκτικές και να συγκλίνουν μεταξύ της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Η.Π.Α.

Μια σαφή πορεία προς την «πράσινη» μετάβαση

Με την επίσπευση της μετάβασης στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Ευρώπη θα εκπληρώσει τους κλιματικούς της στόχους και θα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομικής της ανθεκτικότητας και ασφάλειας. Οι Ευρωπαϊκές τράπεζες μειώνουν τη χρηματοδότηση ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s, ενώ παράλληλα αυξάνουν τη ροή χρηματοδότησης για να συνδράμουν τις επιχειρήσεις να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προς την «πράσινη» μετάβαση. Κατανοώντας ότι ο χρόνος είναι κρίσιμος, αυτό πρέπει να γίνει με υπεύθυνο τρόπο για την αποφυγή αιφνίδιων οικονομικών και κοινωνικών διαταραχών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να επιτευχθούν οι  κλιματικοί στόχοι. Για τον καθορισμό των στρατηγικών «πράσινης» μετάβασης, οι τράπεζες χρειάζεται να γνωρίζουν με σαφήνεια και βεβαιότητα τις πολιτικές που θα ακολουθήσουν οι εθνικές κυβερνήσεις, καθώς και τον βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα των σχεδίων βιώσιμου μετασχηματισμού. Τέλος, οι κανονιστικές/ρυθμιστικές πρωτοβουλίες σε διαφορετικές θεματικές, όπως της προληπτικής εποπτείας, της δημοσιοποίησης στοιχείων, της παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, θα πρέπει να είναι συνεκτικές, επαρκώς συντονισμένες και να έχουν ιεραρχηθεί.

Διάθεση κεφαλαίων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά

Οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες χρειάζονται σημαντικά κεφάλαια προκειμένου να είναι σε θέση να υποστηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι προσεχείς αποφάσεις που θα λάβουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σχετικά με τη δέσμη νομοθετικών προτάσεων (“Banking Package) για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα εκπλήρωσης των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν συσσωρεύσει αρκετά κεφάλαια, με το δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων να υπερβαίνει το 15%. Οι υπερβολικές κεφαλαιακές απαιτήσεις θα αποτελέσουν τροχοπέδη στη διάθεση των κεφαλαίων τους εκεί όπου είναι περισσότερα αναγκαία, δηλαδή στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και την εξυπηρέτηση των νοικοκυριών.

Ένα ψηφιακό ευρώ που δημιουργεί αξία για τους καταναλωτές και την οικονομία

Η σημασία των ψηφιακών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ήταν έκδηλη κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, ενώ ο στρατηγικός ρόλος της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής λειτουργικής ανθεκτικότητας, τόσο για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όσο και για τους υπόλοιπους φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών εντάθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της μεγάλης αύξησης της χρήσης και της ανάπτυξης των κρυπτονομισμάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο της εκ βάθρων αναθεώρησης της παροχής τραπεζικών υπηρεσιών σε ψηφιακό περιβάλλον, οι Κεντρικές Τράπεζες ανά την υφήλιο εξετάζουν, μεταξύ άλλων, τον μεταβαλλόμενο ρόλο του χρήματος σε ένα ψηφιακό χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα, όπου η χρήση μετρητών μειώνεται και εμφανίζονται νέες μορφές ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σχετικά με την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ δείχνει μια μελλοντική προοπτική (forward-looking approach), και οι τράπεζες είναι έτοιμες να συμβάλλουν στην εν λόγω έρευνα, εντοπίζοντας ευκαιρίες, κινδύνους και βέλτιστες λύσεις.

Με ενδιαφέρον αναμένεται  να συζητήσουμε με την ΕΚΤ τον τρόπο με τον οποίο το ψηφιακό ευρώ θα συνδυαστεί και εναρμονιστεί με τις υφιστάμενες αποτελεσματικές λύσεις πληρωμών που ήδη προσφέρουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Παράλληλα, είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε στον εντοπισμό των επιλογών σχεδιασμού που θα οδηγήσουν σε ένα ψηφιακό ευρώ, το οποίο θα διατηρήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, με ενσωματωμένα χαρακτηριστικά προστασίας, όπως:

• την επιβολή ανώτατων ορίων στη χρήση του,
• τη συμπληρωματική του λειτουργία σε σχέση με την τραπεζική χρηματοδότηση,
• τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για τους τελικούς χρήστες και την οικονομία εν γένει,
• τη συνύπαρξή του με την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων στις πληρωμές από τον ιδιωτικό τομέα,
• την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα,
• την προστασία της ιδιωτικότητας των τελικών χρηστών με τρόπο που να επιτρέπει στους διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικούς φορείς την πρόσβαση στα δεδομένα των εκάστοτε συναλλαγών για την εκπλήρωση των απαιτήσεων κανονιστικής συμμόρφωσης και της ανάπτυξης καινοτόμων υπηρεσιών για τους πελάτες.

Η δημιουργία των ψηφιακών νομισμάτων Κεντρικών Τραπεζών (CBDCs) θα έχει εκτεταμένες συνέπειες. Η ΕΤΟ συνέβαλε εξαρχής ενεργά στον δημόσιο διάλογο και θα συνεχίσει να το κάνει, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο.

Οικονομικές δεξιότητες για μια ανθεκτική κοινωνία

Καθώς η Ευρώπη ανταπεξέρχεται στις συνεχείς προκλήσεις, ο χρηματοπιστωτικός εγγραμματισμός πρέπει να παραμείνει ως προτεραιότητα. Οι οικονομικές δεξιότητες βρίσκονται στο επίκεντρο μιας ανθεκτικής και άνευ αποκλεισμών κοινωνίας, ικανής να ανταπεξέλθει στις συνεχείς προκλήσεις. Ως εκ τούτου, η ΕΤΟ και τα μέλη της έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση κατά τη διάρκεια του φετινού Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού Γνώσεων για το Χρήμα (European Money Week) στην ενίσχυση των οικονομικών δεξιοτήτων της Ευρώπης.

Ενώ η χρηματοπιστωτική εκπαίδευση είναι σημαντική για όλες τις ηλικίες, η διασφάλιση ότι οι νέοι έχουν τις σωστές δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας – καθώς ειδικά οι έφηβοι δείχνουν διάθεση για περαιτέρω βελτίωση των οικονομικών τους γνώσεων. Ο φετινός Διαγωνισμός Γνώσεων για το Χρήμα (European Money Quiz) έχει προσελκύσει 50.000 παίκτες από 29 χώρες σε όλη την Ευρώπη.

Οι τράπεζες θα συνεχίσουν να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που μπορεί να αντιμετωπίσει η περιοχή μας. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΤΟ, κ. Wim Mijs, δήλωσε: «Το τραπεζικό σύστημα έχει τη δύναμη να χρηματοδοτήσει ένα καλύτερο μέλλον για όλους, αλλά χρειαζόμαστε τους σωστούς κανόνες που θα μας βοηθήσουν να αξιοποιήσουμε τη δύναμη αυτή. Καθώς κάνουμε συγκεκριμένα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση – είτε πρόκειται για έναν βιώσιμο μετασχηματισμό, είτε για ένα ψηφιακό νόμισμα – θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όλοι μοιραζόμαστε τον ίδιο  στόχο για τη διαμόρφωση μιας ανθεκτικής και ασφαλούς Ευρώπης. Είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε στο όραμα των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των ρυθμιστικών αρχών και να χαράξουμε τον δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον για όλους».

Highlights from the EBF board